روش مقابله با كودتا در نهج البلاغه با محوريت حركت اصحاب جمل

Method of coping with coup in Nahj ul-Balagha with a focus on the Jamal companions

حركت اصحاب جمل به‌عنوان اولين حركت سياسي درون نظام اسلامي شناخته‌شده است كه با هدف براندازي حاكميت وقت يعني حكومت حضرت علي(ع) صورت گرفت. اين حركت سياسي با توجه به طرح‌هاي سياسي امروز نوعي كودتا به­شمار مي­رود كه توسط عايشه، طلحه و زبير شكل گرفت. از طرفي امام علي(ع) در نهج‌البلاغه به موضوع واقعه جمل پرداخته است كه مي­توان نحوة برخورد امام(ع) با چنين پديده‌اي را با توجه به حركت اصحاب جمل استنباط كرد. به همين منظور اين مقاله درصدد است روش مقابله با كودتا در نهج‌البلاغه با محوريت جنگ جمل را با استفاده از روش توصيفي- تحليلي مورد بررسي و تحليل قرار دهد. در اين راستا شناخت اصحاب جمل، اقدامات ايشان در مواجهه با امام(ع) نظير توسل به حامي بزرگ و ذي‌نفوذ، علت تراشي براي عامۀ مردم، نمادسازي و قتل و غارت و جنگ مورد بررسي قرار گرفت و در نهايت شيوه‌هاي مقابله امام علي(ع) با آنها از قبيل برخورد به مقتضاي شرع و سياست اسلامي، تبيين انگيزه‌ها و روشنگري در مورد آن و نحوۀ تعامل امام(ع) در مذاكره و شرايط ورود به جنگ جمل مورد تحليل قرار گرفت.

Jamal companions' movement is known as the first political movement that aimed to overthrow the Islamic regime at that time i.e. at the time of Imam Ali’ Regime. This political move nowadays considered as a coup which formed by Ayesha, Talha and Zubayr. On the other hand, the Imam Ali (as) in Nahj ulBalagha addressed and described the war of al-Jamal. Therefore, this article, with using descriptive-analytic methods and focusing on Nahj ul-Balagha, is going to review that how the Imam Ali (as) deal with the coup the war of alJamal. In this context, the following items have been negotiated and analyzed: recognizing the companions of the Jamal and their actions in the face of Imam (AS), the symbol of murder and plunder and war, coping strategies of Imam Ali (A.S) with them such as dealing with the requirements of Sharia and Islamic politics, explaining the motives about it and how to engage in the negotiation and entry requirements to the battle of Jamal.