بررسي عوامل اجتماعي و فرهنگي ﻣﺆثر بر مشاركت شهروندي (مورد مطالعه: تفكيك زباله از مبدأ در شهر تهران 1392)

Socio-Cultural Determinants of Citizenship Participation: The Case of Wastes Separation in Tehran City

تفكيك زباله و بازيافت آن از مقوله‌هاي مهم زيست محيطي و اقتصادي محسوب مي شود. هدف اين پژوهش شناخت عوامل فرهنگي و اجتماعي ﻣﺆثر و تعيين ميزان سهم و نقش اين عوامل در تبيين مقوله مشاركت در تفكيك زباله است. جمعيت آماري اين پژوهش شهروندان 15 تا 75 ساله شهر تهران است. نمونه آماري شامل 384 نفر مي باشد كه با استفاده از شيوه نمونه گيري تصادفي و خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شده است روش تحقيق پيمايش و ابزار جمع آوري اطلاعات، پرسشنامه مي باشد. نتايج آزمون رگرسيون تك متغيره نشان داد كه متغيرهاي ﻣﺴﺆوليت شهروندي، باورهاي نادرست، سودمندي تفكيك زباله، اعتماد به شهرداري و نگرش زيست محيطي و شرايط عمل بر ميزان مشاركت در تفكيك زباله ﻣﺆثر هستند. با توجه به مقدار ضريب رگرسيوني استاندارد شده مي توان گفت كه متغيرهاي شرايط عمل (0/44-) و احساس مسئوليت شهروندي (0/43) داراي بيش‌ترين تاثير بر متغير مشاركت در تفكيك زباله هستند. همچنين نتايج آزمون رگرسيون چند متغيره نشان داد متغيرهاي شرايط عمل، احساس مسئووليت شهروندي و باورهاي نادرست در مدل باقي مانده و تاثيرشان در بررسي همزمان متغيرهاي پيش بين مورد تاييد قرار گرفت. نتايج اين پژوهش نشان داد كه شرايط عمل نقش مهمي در مشاركت در تفكيك زباله از مبدأ ايفا مي­كنند همچنين احساس مسئوليت شهروندي نيز عاملي مهم قلمداد مي‌شود.

Wastes separation and recycling are of the most important environmental and economic characteristics of a society. The key aim of this study is to examine socio-cultural determinants of participation in wastes separation. The research findings of this paper are based on a survey including 384 people aged 15-75 years old who have been selected on the basis of random and multistage cluster sampling methods. According to the results of this analysis, the participation in wastes separation is significantly affected by these key determinants: citizenship responsibility, false beliefs, the usefulness of wastes separation, attitudes toward municipality, and attitudes towards environment. Moreover, multivariate results of this analysis show that these factors particularly citizenship responsibility and false beliefs have significant effects on the participation in wastes separation.