پهنه بندي استان فارس از نظر كشت گندم پاييزه ديم بر اساس پارامتر بارش و عوامل مورفولوژيكي

گندم از مهم ترين گياهان زراعي جهان است و در ايران نيز از گياهان زراعي استراتژيك محسوب مي شود. استان فارس مقام اول توليد گندم را در ايران دارد. از آن جايي كه اقليم غالب اين استان، گرم و خشك بوده و منابع آب محدود مي باشند، بنابراين شناسايي مناطق مساعد براي كشت ديم و حداكثر بهره گيري از بارش، مي تواند در كاهش مصرف آب جهت آبياري، به ميزان قابل توجهي موثر باشد. در اين مطالعه، عوامل مورفولوژيكي شامل ارتفاع منطقه، شيب، كاربري اراضي و خاك و نيز پارامتر بارش سالانه و فصلي با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي، تجزيه و تحليل شدند. بدين منظور 10 سال (1382 تا 1392) بارش روزانه مربوط به 24 ايستگاه سينوپتيك استان استفاده شد و محاسبات با بهره گيري از نرم افزار SMADA در دو احتمال 50% و 75% صورت گرفت. نقشه هاي طبقات ارتفاعي و شيب با استفاده از نقشة DEM با وضوح 90 متري تهيه شد و نقشه هاي مربوط به خاك و كاربري اراضي از سازمان جهاد كشاورزي استان تهيه شد. نتايج نشان دادند كه شهرستان هاي ممسني، كازرون، سپيدان و بخش هايي از شهرستان هاي شيراز، اقليد و فيروزآباد از نظر كشت گندم ديم در شرايط مناسبي قرار دارند. اما نواحي شرقي، جنوب شرقي و جنوبي استان شرايط نامساعدي را براي كشت گندم ديم دارند.با توجه به اطلس بدست آمده در اين تحقيق، مساحت نواحي مناسب براي كشت ديم، 1796000 هكتار (مجموع كلاس هاي خيلي خوب و خوب در احتمال 75%) مي باشد اما بر اساس آمار جهاد كشاورزي استان، ميانگين سطح كشت گندم در 13 سال اخير تنها 118102 هكتار بوده است كه نشان دهنده ي عدم استفاده بهينه از مناطق مساعد براي كشت ديم مي باشد. هم چنين در اين مطالعه با استفاده از تاريخ آغاز بارندگي و در نظر گرفتن دماي مطلوب جوانه زني، تاريخ كاشت مناسب براي هر منطقه تعيين شد.