بررسي واكنش‌هاي فيزيولوژيكي و بيوشيميايي برخي ارقام زينتي مركبات تحت تنش دماي پايين

تنش دماي پايين يكي از مهمترين تنش‌هاي محيطي غيرزنده است كه رشد و عملكرد گياهان زينتي را تحت تأثير قرار مي‌دهد. به‌منظور بررسي برخي شاخص‌هاي فيزيولوژيك و بيوشيميايي چهار رقم مركبات زينتي مورد استفاده در فضاي سبز شهري در شرايط تنش دماي پايين، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در پژوهشكده مركبات و ميوه‌هاي نيمه‌گرمسيري كشور (رامسر) در سال 1394 اجرا شد. تيمارها شامل دما در چهار سطح (3، 0، 3 و 6 درجه سانتي‏گراد) و چهار رقم مركبات زينتي شامل (كامكوات، انگشت بودا، كالاموندين و لايم‌كوات) بودند. نتايج نشان داد كه با كاهش دما ميزان نشت يوني، آب‌گزيدگي، محتواي پرولين، ظرفيت آنتي‌اكسيداني، پراكسيداسيون ليپيدها و فعاليت آنزيم سوپراكسيد ديسموتاز به‌طور معنا‌داري افزايش يافتند، در صورتي‏كه مقدار كلروفيل a و كل كاهش يافت. بر اين اساس كمترين ميزان آب‌گزيدگي برگ (20.92 درصد) و نشت يوني (30.81 درصد) كه شاخص‌هاي تخريبي هستند، در كامكوآت مشاهده شد. همچنين، مقدار كلروفيل كل (2.21 ميلي‌گرم برگرم وزن تر‌ برگ)، ظرفيت آنتي‌اكسيداني (60.61 درصد) و ميزان فعاليت سوپراكسايد ديسموتاز (26.53 واحد آنزيمي بر‌گرم وزن تر برگ) كه از صفات تحمل‌پذيري محسوب مي‌شوند، در اين رقم مشهودتر بود. به‌طوركلي، كامكوات از طريق افزايش برخي شاخص‌ها مانند پرولين، قندهاي محلول، ظرفيت آنتي‌اكسيداني و فعاليت سوپراكسيد ديسموتاز قادر به تحمل تنش يخبندان تا دماي 3 درجه سانتي‏گراد است.