روابط بين صفات گل و ميوه در برخي ارقام زيتون در شرايط آب و هوائي طارم

به منظور تعيين وراثت‌پذيري عمومي و واريانس ژنتيكي برخي از صفات مهم گل و ميوه در بيست رقم زيتون، آزمايشي در قالب اسپيلت‌پلات در زمان بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار و در دو سال متوالي در ايستگاه تحقيقاتي زيتون طارم استان زنجان انجام شد. در مجموع شانزده صفت كمي مربوط به گل، ميوه، هسته و برگ مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس داده‌هاي مربوط به صفات نشان داد كه ارقام مورد بررسي از نظر اكثر صفات داراي تفاوت معني‌داري با يك‌ديگر بودند. در برخي صفات از نظر مقادير ضرايب ژنتيكي و فنوتيپي اختلاف چنداني مشاهده نشد كه نشان دهنده تأثيرپذيري كم‌تر اين صفات از شرايط محيطي بود. وراثت‌پذيري عمومي صفات مربوط به ميوه حدود دو برابر بيشتر از صفات گل بود. بالاترين و پائين‌ترين مقادير وراثت‌پذيري عموي را به‌ترتيب صفات وزن تر هسته (05/87 درصد) و درصد تشكيل ميوه نهايي (04/7 درصد) داشتند. رابطه همبستگي فنوتيپي و ژنتيكي مثبتي بين درصد روغن ميوه با صفت نسبت گوشت به هسته در ارقام مورد مطالعه وجود داشت. با افزايش درصد تشكيل ميوه نهايي، اندازه ميوه‌ها (بر اساس وزن‌تر ميوه) كوچك‌تر و درصد روغن آن‌ها به دليل كاهش نسبت گوشت به هسته كم‌تر شد. در كل تنوع قابل توجهي در بين ارقام از نظر صفات گل و ميوه مشاهده شد كه امكان گزينش ارقام برتر را با در نظر گرفتن مقادير همبستگي‌هاي ژنتيكي و وراثت‌پذيري آن‌ها فراهم مي‌كند.