مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر فن‌آوري واقعيت مجازي و ذهن آگاهي- پذيرش بر خودكارآمدي اجتماعي و نشانه هاي اختلال اضطراب اجتماعي

Comparison of the Effectiveness of Virtual Reality Therapy and Mindfulness-acceptance Therapy on Social Self-efficacy and Social Anxiety Disorder Symptoms

مقدمه: هدف پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر فن‌آوري واقعيت مجازي و ذهن­ آگاهي- پذيرش بر خودكارآمدي اجتماعي و نشانه‌هاي اختلال اضطراب اجتماعي افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي بود . روش: در اين پژوهش كه با روش نيمه ­آزمايشي دو گروهي با پيش‌آزمون و پس‌آزمون انجام شد، تعداد 30 نفر از مراجعين يكي از كلينيك ­هاي مشاوره تهران به صورت در دسترس و بر مبناي مصاحبه اوليه تشخيصي و نقطه برش مقياس اضطراب اجتماعي، مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي تشخيص داده شدند، انتخاب و با روش انتساب تصادفي در دو گروه 15 نفره گمارش شدند. ابزارهاي پژوهش شامل مقياس خودكارآمدي براي موقعيت‌هاي اجتماعي گودييانو و هربرت و پرسشنامه اضطراب اجتماعي كانور و همكاران بود. نتايج با استفاده از روش­ تحليل كوواريانس و نرم ­افزار SPSS تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بين گروه درمان مبتني بر واقعيت مجازي و گروه درمان ذهن­ آگاهي- پذيرش از نظر خودكارآمدي اجتماعي تفاوت معنادار وجود دارد و درمان ذهن ­آگاهي-پذيرش اثربخش‌تر است. ديگر نتايج نشان داد كه دو گروه درمان واقعيت مجازي و ذهن ­آگاهي-پذيرش تفاوت معناداري در اختلال اضطراب اجتماعي ندارند. نتيجه‌گيري: درمان مبتني بر واقعيت مجازي و ذهن­ آگاهي-پذيرش بر خودكارآمدي اجتماعي و اختلال اضطراب اجتماعي اثربخش هستند و مي‌توان از آنها براي درمان اختلال اضطراب اجتماعي استفاده كرد، اما براي افزايش خودكارآمدي اجتماعي درمان ذهن­ آگاهي- پذيرش مناسب‌تر است.

Introduction: The purpose of this study was to compare the effectiveness of the virtual reality exposure therapy and the mindfulness-acceptance therapy on social self-efficacy and social anxiety symptoms among social anxiety patients. Method: The research method was semi-experimental with pretest-posttest design and statistical population included reffered social anxiety patients to a counseling center in Tehran.The sample consisted of 30 social anxiety patients of a counseling center in Tehran during the summer and Fall 2018 with social anxiety disorder diagnosis based on clinical interview and social phobia inventory (SPIN) cut point which selected through available sampling and then randomly divided to two experimental groups (n=15). Instruments included Gaudiano and Herbert self-efficacy for social situations scale (SESS) and Connor et al. social phobia inventory (SPIN) and data were analyzed by SPSS software. Results: Results showed that the effectiveness of virtual reality exposure therapy and mindfulness-acceptance therapy on social self-efficacy were significantly different and Mindfulness-acceptance therapy was more effective. In social anxiety symptoms two therapies were not different. Conclusion: Virtual reality exposure therapy and mindfulness-acceptance therapy could be useful for social self-efficacy and social anxiety disorder symptoms, but mindfulness-acceptance therapy is more efficient for social self-efficacy.