تبيين سه مؤلفه از الگوي روش‌شناختي علوم انساني اسلامي

Explaining the three components of the methodological model of Islamic Humanities

بسياري از ديدگاه ­هاي موجود در علم ديني در سطح نظري تلاش كرده‌اند تبييني از روش­ شناسي علم ديني ارائه نمايند؛ اما مشخص نكرده‌اند چگونه مي‌توان به صورت عملياتي، يك پژوهش را اجرا نمود؟ هدف پژوهش حاضر تبيين سه مؤلفه از مدل روش ­شناختي الگوي علوم انساني اسلامي مختار است: 1) موضوع ­شناسي؛ 2) نظام مفاهيم پايه؛ 3) جهت داري علوم و دلالت­ هاي روش­ شناختي آن براي علوم انساني اسلامي. پژوهش حاضر به احصاي دو مسير مشخص براي شناسايي موضوع­ و مفاهيم پايه منتهي گرديد. جهت ­داري علوم مورد تأييد و سمت و سوي سيره، فعل و قول امام بر نظاموارۀ علوم انساني اسلامي مفروض گرفته شد. استخراج «روشگان» و «منطق» حاكم بر دين، از طريق نگرش نظامواره­اي به قرآن و سنت كه از طريق همافزايي جهتدار فقيهان، فيلسوفان و عارفان بزرگ فراچنگ ميآيد، در حيطۀ تخصص فضلاي حوزوي و نظريه ­پردازي براي انتقال از وضع موجود به وضع مطلوب متناسب با منطق مذكور، در حيطۀ تخصص استادان علوم انساني فرض شد. عليرغم عملياتي نمودن چندين شاخصه از مدل روش­ شناختي مختار تاكنون هنوز تبيين بسياري از شاخصه­ هاي مطرح در مدل مذكور براي تحقيقات آتي ضروري است.

Many of the perspectives in the religious science have, at the theoretical level, tried to provide an explanation of the methodology of the religious science, but they did not specify how to carry out a research project operationally. The purpose of this paper is to explain the three components of the methodological model of the Model of Islamic Humanities: 1) the knowing of subject, 2) The system of basic concepts, 3) The orientation of Science and its methodological implications for Islamic Humanities. This article led to two distinct paths for identifying the subject and basic concepts of the foundation. The orientation of the Sciences approved by the Imam (AS) was assumed for the system of Islamic Humanities. Extracting the "modes" and "logic" governing religion, through the systematic attitude to the Qur'an and Tradition, is obtained through the directional synergy of the great jurisprudents, philosophers and mystics. It was assumed in the field of the specialty of the scholars of seminar; and the theorizing to transfer from the present to the desired state in accordance with the above logic, in the field of specialty of professors of Humanities . Despite the operation of several features of the above methodological Model, so far, the explanation of many of the characteristics of the Model is still essential for future research.