عوامل مؤثر بر پذيرش بيمه محصولات كشاورزي و ارائه‌ي الگوي پايداري و ناپايداري بيمه

تأمين نياز‌هاي غذايي، همواره يكي از دغدغه‌هاي اساسي بشر به‌شمار مي‌رود. اتخاذ سياست‌هاي مطلوب افزايش توان توليد و كاهش ريسك در بخش كشاورزي، از برنامه‌هاي دولت‌ها به‌منظور دستيابي به امنيت‌غذايي مي‌باشد. در اين خصوص بيمه محصولات كشاورزي به‌عنوان سازوكاري مناسب براي كاهش ريسك اقتصادي و ارتقاء امنيت‌غذايي جامعه مطرح است. پژوهش حاضر با هدف شناسايي و تحليل عوامل مؤثر بر پذيرش بيمه محصول سويا جهت توسعه‌ي پايدار توليد در شهرستان گرگان صورت پذيرفت. آمار و اطلاعات پژوهش از طريق طراحي و تكميل پرسشنامه از 183 بهره‌بردار سوياكار دهستان‌ها كه به روش تصادفي طبقه‌بندي انتخاب شده و اطلاعات اسنادي صندوق بيمه محصولات كشاورزي و كارگروه دانه‌هاي روغني جمع‌آوري گرديد. به‌منظور شناسايي متغير‌هاي مؤثر بر پذيرش بيمه و ميزان اثربخشي آنها از الگوي اقتصادسنجي لوجيت بهره گرفته شد. نتايج برازش الگوي لوجيت نشان داد متغير‌هاي تحصيلات، اخذ تسهيلات، سابقه‌ي كشت، تجربه، سن و سابقه‌ي خطر زارع، اثر مثبتي بر پذيرش بيمه داشته و متغير‌هاي درآمد، تنوّع درآمدي و اصلي‌بودن شغل كشاورزي، مالكيت شخصي اراضي و تنوّع توليد اثر منفي بر پذيرش بيمه دارند. مقادير اثر نهايي متغيرها نشان داد كه با يك درصد كاهش در سطح زيركشت سويا، احتمال پذيرش بيمه 071/0 درصد افزايش مي‌يابد. لذا خرده‌‌مالكان تمايل بيشتري به بيمه‌نمودن محصول سوياي خود دارند كه با رويكرد اصلي بيمه كه حمايت از كشاورزان خرده‌پا است مطابقت دارد. در پايان، ضمن ارائه‌ي الگوي پايداري و ناپايداري بيمه، راهكار‌هاي اجرايي نظير ايجاد بانك اطلاعات زارعين و كارشناسان، ايجاد نظام مستقل ترويج در صندوق بيمه جهت افزايش عملكرد صندوق بيمه، به برنامه‌ريزان و سياستگذاران ارائه گرديد.