مطالعۀ نقش توأمان قوميت و جنسيت در دريافت‌هاي رسانه‌اي: دريافت زنان سنندجي از سريال قهوۀ تلخ

پژوهش حاضر به مطالعه توصيفي نقش توأمان قوميت و جنسيت در نحوۀ مصرف و دريافت سريال قهوۀ تلخ توسط زنان شهر سنندج مي‌پردازد. علاوه بر اين، تحليل چگونگي شكل گرفتن گونه‌هاي متفاوت خوانش در ميان مخاطبان و مطالعۀ تأثيرگذاري عوامل فردي و اجتماعي بر نحوۀ خوانش مخاطبان با توجه به متغيرهاي سن، تحصيلات، وضعيت تأهل و شغل، مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. بدين منظور از روش كيفي و تكنيك مصاحبۀ عميق با 28 نفر از زنان شهر سنندج با اتكا به رويكرد مطالعات فرهنگي و تئوري دريافت استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه از يك سو سريال قهوۀ تلخ به‌دليل قرار گرفتن در ژانر طنز، باعث ابهام در زمينۀ جدي بودن و طنز بودن محتوا مي‌شود. بنابراين امكان چندخواني را براي مخاطب فراهم مي‌كند و به همين دليل، خوانش مرجح ندارد. از سوي ديگر زنان شهر سنندج با مصرف اين سريال، تشكيل جماعتي تفسيري را مي‌دهند كه به‌دليل تجربه‌هاي روزمره مشابه، قوميت و جنسيت مشابه در برخي زمينه‌ها داراي تحليل‌هاي مشابه هستند. به‌گونه‌اي كه بيشتر آنها از روايت سريال براي صحبت در مورد دغدغه‌ها، مشكلات اجتماعي و فردي خود استفاده مي‌كنند، اما همين زنان به‌دليل تفاوت در متغيرهاي ذكر شده، تفاوت‌هايي در نحوۀ مصرف و دريافت سريال با يكديگر دارند. به‌عنوان نمونه، زنان داراي تحصيلات بالا، سريال را با دقت و تمركز تماشا كرده و به موازات لذت بردن از سريال، نسبت به آن انتقاداتي محتوايي نيز مطرح مي‌كردند. علاوه بر اين زمينه‌هاي اجتماعي و سياسي جامعه، وجود گفتمان ديگري، قوميتي و فمينيستي حاكم بر شهر سنندج نيز يكي از عوامل تأثيرگذار بر خوانش مخاطبان بوده است.