مدل‌سازي مطلوبيت رويشگاه آردوج (Juniperus foetidissima Willd.) در ذخيره‌گاه زيست‌كرۀ ارسباران

هرچند گونه آردوج (Juniperus foetidissima Wild.) در طبقه‌بندي اتحاديه جهاني حفاظت از طبيعت و منابع طبيعي در طبقه كمترين نگراني قرار دارد، اما دامنه انتشار اين گونه ديرزيست كه نماد گياهي استان آذربايجان شرقي است، كاهش يافته است و حفاظت رويشگاه‌هاي آن داراي اهميت است. در اين پژوهش، مطلوبيت رويشگاه آردوج در ذخيره‌گاه زيست‌كره ارسباران بررسي شد. بدين منظور براي مدل‌سازي مطلوبيت رويشگاه آردوج با استفاده از نقاط حضور گونه، از روش تحليل عامل آشيان بوم‌شناختي (ENFA) بهره‌گيري شد. درصد شيب و طبقات آن، طبقات جهت جغرافيايي، ارتفاع از سطح دريا و طبقات آن، شكل واحدهاي اراضي خاك و زمين‌شناسي، طبقه‌بندي اقليمي به‌عنوان متغيرهاي مستقل محيط‌زيستي در مدل‌سازي استفاده شدند. نتايج نشان داد اين گونه داراي آشيان بوم‌شناختي باريكي بوده و نسبت به تغييرات زيستگاه حساس است. رويشگاه‌هاي مطلوب گونه در محدوده ارتفاعي 330 تا 1500 متر از سطح دريا، شيب 10 تا 60 درصد، تمامي دامنه‌ها و در محدوده اقليم‌هاي نيمه‌خشك و مديترانه‌اي قرار دارد. بر اساس مدل‌سازي انجام شده 27.17 درصد از وسعت ذخيره‌گاه زيست‌كره ارسباران، رويشگاه مطلوبي براي آردوج است. نتايج اين پژوهش براي اهداف مديريتي در توسعه پايدار اكوسيستم‌هاي جنگلي، حفاظت و احياي اين اكوسيستم‌ها كاربرد دارد.