ارزيابي تأثير پيش ‌تيمار بذر با پراكسيد هيدروژن بر خصوصيات آناتوميكي و فيزيولوژيكي گندم در شرايط ديم

به‌منظور بررسي اثر آماده‌سازي بذر (پرايمينگ) با غلظت‌هاي مختلفي از پراكسيد هيدروژن بر دو رقم گندم (كراس سبلان (گندم نان) و ساجي (گندم دوروم))، تحت شرايط ديم آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه ايلام طي سال زراعي 94-1393 با سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه تعداد دانه در سنبله، عملكرد دانه و نيز سطوح آنتي‌اكسيدان‌ها، رنگيزه‌ها و نيز ويژگي‌هاي آناتوميك مورد مطالعه در اين پژوهش تحت تأثير آماده‌سازي بذر با پراكسيد هيدروژن قرار گرفت. پيش تيمار بذر با پراكسيد هيدروژن از طريق اثرگذاري مثبت بر خصوصيات فيزيولوژيكي و آناتوميكي موجب افزايش عملكرد دانه در هر دو رقم گندم شد. گياهان حاصل از بذرهاي پيش‌تيمار شده با پراكسيد هيدروژن از محتواي نسبي آب بيشتر، رنگيزهاي كلروفيلي و كارتنوئيدي و آنتي‌اكسيداني (كاتالاز، آسكوربات پراكسيداز) بالاتري برخوردار بودند. گياهاني كه بذر آنها با پراكسيد هيدروژن پيش تيمار شده بودند از مساحت سطح برگ بيشتر، تعداد روزنه كمتر، طول روزنه بيشتر، وزن تر و خشك بيشتر، نشت يوني و ميزان لوله شدن برگ كمتري برخوردار بودند. همچنين خصوصيات آناتوميكي شامل اندازه آوندهاي چوبي و آبكش، سلول‌هاي مزوفيل، غلاف آوندي، اپيدرم بالا و پايين در اثر تيمار با پراكسيد هيدروژن افزايش يافت. اين تغييرات ايجاد شده آناتوميكي مثبت موجب افزايش تعداد دانه در سنبله و در نهايت عملكرد دانه گرديد. با توجه به نتايج به‌دست آمده پيش‌تيمار بذر با پراكسيد هيدروژن غلظت 80 ميلي‌مولار تأثير افزايندگي بر عملكرد دانه به‌خصوص در رقم كراس سبلان داشت.