تأثير سطوح مختلف آبياري بر جذب تشعشع، كارايي مصرف نور و وزن خشك سه رقم ذرت

تأمين شرايط مطلوب جهت استفاده از تشعشع به منظور توليد مواد فتوسنتزي در بالاترين حد كارايي، شرط لازم براي دستيابي به توليد بالا است. بر اين اساس اين تحقيق با هدف ارزيابي اهميت كاهش جذب تشعشع و كارايي مصرف نور در شكل‌گيري ماده خشك و همچنين تغييرات جذب و كارايي مصرف نور طي مراحل رشد ارقام ذرت تحت سطوح مختلف آبياري اجرا شد. آزمايش در سال 1389 در مركز تحقيقات كشاورزي استان كرمانشاه در قالب كرت‌هاي خرد شده معمولي بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. فاكتور اصلي شامل سه سطح تأمين 100، 80 و 60 درصد نياز آبي و فاكتور فرعي ارقام ذرت (S.C704، S.C500 و S.C260) بود. نتايج نشان داد كه رقم S.C704 در مقايسه با ارقام S.C500 و S.C260 در تمام سطوح آبياري سطح برگ و وزن خشك بيشتري توليد كرد. در تيمار آبياري مطلوب كارايي مصرف نور هر سه رقم طي فاز زايشي از فاز رويشي بيشتر بود. اما در تيمارهاي كم آبي كارايي مصرف نور طي فاز زايشي نسبت به فاز رويشي كاهش يافت. با افزايش شدت كم آبي، وزن خشك كل هر سه رقم كاهش يافت. اثر متقابل آبياري و رقم بر جذب تشعشع و كارايي مصرف نور معني‌دار بود. براي تمام ارقام در شرايط تنش ملايم كم آبي نقش كاهش كارايي مصرف نور (75.8 درصد) در مقايسه با كاهش جذب تشعشع (22 درصد) بر افت وزن خشك بيشتر بود. در حالي كه در شرايط تنش شديد كم آبي نقش كاهش جذب تشعشع (57.1 درصد) نسبت به كاهش كارايي مصرف نور (42.8 درصد) بيشتر بود. بنابراين هر چه شدت كم آبي بيشتر باشد ذرت از طريق كاهش سطح برگ و كاهش جذب تشعشع به اين شرايط واكنش نشان مي‌دهد، اما تنش ملايم كم آبي توانايي گياه را در تبديل تشعشع دريافت شده به ماده خشك كاهش مي‌دهد. به علاوه اثر منفي تنش كم آبي بر كارايي مصرف نور ارقام ذرت با افزايش سن گياه و ورود به فاز زايشي بيشتر نمايان مي‌شود.