مقايسه تطبيقي شاخص هاي تحمل و حساسيت ژنوتيپ هاي محلي و اصلاح شده برنج ايراني تحت تنش خشكي و غرقابي

معرفي ارقام مقاوم به خشكي در محصولات زراعي يكي از راهكارهاي مؤثري است كه در تلفيق با ساير روش‌هاي مديريت كم‌آبي مي‌تواند تأثير اين پديده را به حداقل برساند. در نتيجه اين تحقيق جهت بررسي 20 ژنوتيپ محلي و اصلاح‌شده برنج از نظر تنش خشكي و همچنين شناسايي شاخص‌هاي مناسب براي ارزيابي تحمل به تنش خشكي، در آزمايش گلداني به‌صورت فاكتوريل با استفاده از طرح پايه بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار در موسسه تحقيقات برنج كشور (رشت) در سال‌هاي زراعي 1394-1393 اجرا گرديد. در اين بررسي شاخص تحمل، شاخص پايداري عملكرد، شاخص تحمل به تنش، شاخص حساسيت به تنش، شاخص ميانگين هارمونيك، شاخص ميانگين هندسي بهره‌وري و شاخص ميانگين توليد بر اساس عملكرد دانه در شرايط تنش و غير تنش محاسبه گرديد. شاخصي كه انتخاب ژنوتيپ ها بر اساس آن نشان‌دهنده ثبات بهتر عملكرد در دو حالت تنش و بدون تنش گرديد، به‌عنوان بهترين شاخص در نظر گرفته شد. بر اين اساس شاخص حساسيت به تنش، شاخص تحمل به تنش، شاخص ميانگين هندسي و شاخص ميانگين هارمونيك به‌عنوان بهترين شاخص‌ها معرفي شدند و مناسب ترين ارقام بر اساس اين شاخص‌ها در هر دو حالت تنش و غير تنش، شامل ارقام هاشمي، علي كاظمي، شيرودي و سپيدرود بودند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه براي گزينش بهترين ارقام برنج محلي و اصلاح‌شده ايراني بر اساس عملكرد از شاخص حساسيت به تنش، شاخص تحمل به تنش، شاخص ميانگين هندسي و شاخص ميانگين هارمونيك استفاده نمود.