پديد آورندگان :
مين باشي معيني ، مهدي - - , مين باشي معيني ، مهدي - - , پورآذر ، رضا مركز تحقيقات اصفهان , پورآذر ، رضا مركز تحقيقات اصفهان , جعفرزاده ، ناصر مركز تحقيقات آذربايجان غربي , جعفرزاده ، ناصر مركز تحقيقات آذربايجان غربي , جمالي ، محمدرضا مركز تحقيقات فارس , جمالي ، محمدرضا مركز تحقيقات فارس , ويسي ، مژگان مركز تحقيقات كرمانشاه , ويسي ، مژگان مركز تحقيقات كرمانشاه , اسفندياري ، حكمت مركز تحقيقات اصفهان , اسفندياري ، حكمت مركز تحقيقات اصفهان
كليدواژه :
تراكم , شاخص غالبيت , فراواني , نقشه پراكنش علف‌هرز , يكنواختي
چكيده فارسي :
به منظور ارزيابي تغييرات شاخصهاي جمعيتي علف‌هرز جودره (Hordeum spontaneum Koch.) در مزارع گندم استانهاي تهران، البرز، آذربايجان غربي، اصفهان، كرمانشاه، خوزستان و فارس، تحقيقي طي سالهاي 1392 و 1393 انجام شد. در بخش اول، مزارعي براي نمونه برداري انتخاب شدندكه در سالهاي گذشته ارزيابي شده و نمونه برداري شده بودند و در بخش دوم، بر اساس سطح زير كشت گندم در هر شهرستان، مزارع جديدي انتخاب شدند و مورد ارزيابي قرار گرفتند. با استفاده از روابط موجود فراواني و يكنواختي و ميانگين تراكم اين گونه‌ها، بدست آمد. در نهايت نقشه پراكنش جودره در هر استان و در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي تهيه شد. بر اساس نتايج اين بررسي، در مزارع گندم استان‌هايي كه در سالهاي گذشته، اين علف‌هرز حضور كمتري داشته است، شاخصهاي فراواني و يكنواختي، به شدت افزايش يافته بود (استانهاي البرز و آذربايجان غربي)، اما در مزارع گندم استان‌هايي كه در سالهاي گذشته، اين علف‌هرز حضور بيشتري داشته است، تراكم در واحد سطح آن، به ميزان زيادي افزايش يافته بود (استانهاي تهران، فارس، خوزستان، اصفهان و كرمانشاه). علل گسترش جودره در مزارع گندم، به فاكتورهايي وابسته است كه از مهم‌ترين آن‌ها مي توان به كشت ممتد گندم و شخم خشك مزارع، به دليل بارندگي‌هاي دير هنگام در فصل پاييز، كم آبي و كاربرد مداوم علف‌كش‌هاي باز دارنده آنزيم استيل كوآنزيم‌آ كربوكسيلاز، كه تاثيري در كنترل جودره ندارند، نام برد. از جمله راهكارهاي كاهش جمعيت جودره در مزارع گندم، مي توان به تناوب زراعي با گياهان زراعي پهن برگي مثل كلزا و چغندرقند، انجام عمليات ماخار قبل از كشت محصولات زراعي پاييزه و كاربرد علف‌كش هاي سولفوسولفورون (آپيروس WG 75%) و مت سولفورون متيل+ سولفوسولفورون (توتالWG 5%+75% )، در مرحله گره دوم ساقه جودره در زراعت گندم اشاره نمود.
