سازه‏ هاي مؤثر بر قصد بكارگيري بيوگاز در مناطق روستايي: شواهدي از دامداران سنتي ايران

رشد جمعيت، نياز به انرژي، كمبود و آلايندگي منابع انرژي فسيلي و دسترسي محدود به منابع انرژي در روستاها، بكارگيري انرژي هاي پاك و تجديد پذير را در كشور اجتناب ناپذير كرده است. يكي از انرژي هاي تجديد‏پذير كه در ايران پتانسيل بكارگيري بالايي در جوامع روستايي دارد، بيوگاز است. هدف اين پژوهش، بررسي سازه‏ هاي مؤثر بر قصد بكارگيري بيوگاز در بين دامداران سنتي مناطق روستايي ايران بوده است. براي سنجش اين سازه‏ ها، در يك پيمايش از مدل جامع تشخيص عمل كه مدل سنجش قصد و رفتار اكولوژيك مي باشد، استفاده شده است. جامعه آماري، دامداران سنتي ايران بودند كه حجم نمونه آن به روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي، 383 دامدار محاسبه گرديد. ابزار جمع آوري داده ها پرسشنامه بود كه روايي ظاهري و محتوايي آن توسط پانل متخصصان و پايايي آن با انجام آزمون راهنما، تأييد گرديد. مقدار آلفاي كرونباخ نشان دهنده پايايي مناسب پرسشنامه در سنجش متغيرها بود. يافته هاي اين مطالعه نشان داد كه مدل جامع تشخيص عمل، قادر است به عنوان يك مدل مطلوب به‌منظور بررسي قصد اجراي بيوگاز به‌خوبي عوامل مؤثر برقصد را مشخص نمايد تا به كمك آن‌ها، نظام ترويج بتواند به‌منظور ارتقاء قصد بكارگيري بيوگاز در بين دامداران، راهبردهاي مناسبي را بكار گيرد. همچنين، يافته ها نشان دادند كه متغيرهاي هنجار اجتماعي، ديدگاه، موقعيت دامداري، محدوديت ها، آگاهي از نياز و پيامدها، ارتباطات سازماني و الگوهاي ذهني از عوامل تعيين كننده قصد بكارگيري بيوگاز توسط دامداران بودند.