تأثير بيماري ويروسي ريزومانيا (Beet necrotic yellow vein virus)بر عملكرد و ويژگي‌هاي كيفي چغندرقند

بيماري ريزومانيا در حال حاضر يكي از مهم‌ترين بيماري هاي چغندرقند در دنيا است. عامل اين بيماري ويروس رگبرگ زرد نكروتيك چغندرقند(Beet necrotic yellow vein virus)  است. اين بيماري انتشار جهاني دارد. در مطالعه‌ي حاضر تأثير بيماري ريزومانيا بر عملكرد و ويژگي‌هاي كيفي ارقام چغندرقند شامل عملكرد ريشه، درصد قند، عملكرد شكر، ضريب استحصال شكر و ميزان ناخالصي‌هاي غيرقندي (سديم، پتاسيم و نيتروژن آمينه) بررسي شد. بدين منظور تعداد 12 رقم چغندرقند تك جوانه شامل شش رقم تجاري مقاوم به ريزومانيا، سه رقم متحمل و سه رقم حساس به بيماري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار تحت دو شرايط مزرعه‌ي عاري از ريزومانيا و مزرعه‌ي داراي آلودگي طبيعي به بيماري كشت شدند. اين آزمايش به‌مدت دو سال در ايستگاه مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي استان فارس (زرقان) انجام شد. نتايج نشان داد بيماري ريزومانيا با تأثير منفي بر عملكرد ريشه و درصد قند باعث كاهش عملكرد شكر مي‌شود. ميانگين مقدار كاهش عملكرد شكر در اثر بيماري براي ارقام مقاوم تجاري، ارقام متحمل و ارقام حساس به ترتيب 25، 54 و 90% بود. در شرايط آلوده به ريزومانيا ميزان سديم در تمامي ارقام به‌طور ميانگين 165% افزايش يافت ولي ميزان نيتروژن آمينه به‌طور ميانگين 43% كاهش نشان داد. تشكيل نشانه‌هاي بيماري بر روي ارقام مقاوم تجاري و نيز كاهش عملكرد آن‌ها در شرايط آلوده به ريزومانيا نشان داد ژن Rz1 قادر به القاء مقاومت كامل در برابر بيماري نيست.