بررسي قابليت رقابت سويا در شرايط تداخل با تراكم‌هاي مختلف كنجد ‌شيطاني (Cleome viscosa L.): علف هرز مهاجم در استان گلستان

به‌منظور بررسي قدرت رقابتي سويا (رقم دي‌پي‌ايكس) در شرايط تداخل با تراكم‌هاي مختلف علف‌هرز كنجد شيطاني (صفر، 3، 5، 10، 15، 20، 30 و 45 بوته در متر مربع) آزمايشي در سال زراعي 95-1394 در شهرستان كلاله به‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد در مراحل اوليه رشد ارتفاع كنجدشيطاني كمتر از سويا بود؛ اما به تدريج ارتفاع آن افزايش و در انتهاي فصل رشد، بيش از سويا بود. حداكثر تجمع ماده خشك سويا در رقابت با كنجد شيطاني كاهش يافت. با توجه به مدل برازش يافته، حداكثر تجمع ماده خشك كنجد شيطاني به طور متوسط در 83 روز بعد از كاشت حاصل شد؛ اين در حالي بود كه حداكثر تجمع ماده خشك سـويا بسته به تيمار تداخلي بين 53 تا 60 روز تغيير نمود. با افزايـش تراكم علف هرز، حداكثر تجمع ماده خشك سويا در زمان كوتاهتري حاصل شد. حداكثر شاخص سطح برگ سويا در شرايط عدم تداخل 6.41 بود كه در 63 روز بعد از كاشت حاصل شد. اما حداكثر شاخص سطح برگ كنجدشيطـاني 0.96 بــود كه در 53 روز بعد از كاشت حاصل گرديد. همچنين بيشترين درصد شاخص سطح برگ سويا و كنجد شيطاني به‌ترتيب در لايه‌هاي 20 – 0 و 40 – 20 سانتي‌متر متمركز بود كه نشان‌دهنده موفق‌تر بودن كنجد شيطاني در دريافت نور است. مقدار كاهش عملكرد دانه و بيولوژيك سويا در شرايط ورود اولين بوته علف ‌هرز به ترتيب 8.39 و 7.94 درصد تعيين شد و با افزايش تراكم اين علف ‌هرز، عملكرد دانه و بيولوژيك سويا به‌ترتيب به ميزان 60.42 و 54.52 درصد كاهش يافت.