همسانه¬سازي، تنوع ژنتيكي ژن رمزكننده پروتئين پوششي و تعيين زيرگروه¬هاي نژادي جدايه‌هاي ويروس موزائيك خيار در مزارع طالبي شهرستان ورامين

منطقه­ي ورامين واقع در جنوب تهران يكي از مراكز مهم توليد خربزه و طالبي است. اخيرا تغيير در جمعيت ويروس­هاي كدوئيان گزارش شده است. از اين­رو، به منظور بررسي تنوع ژنتيكي ويروس موزائيك خيار و بررسي تغيير احتمالي جمعيت اين ويروس در مزارع طالبي مناطق ورامين، پيشوا و پاكدشت، 132 نمونه­ي برگي طي سالهاي 1393 و 1394 با علايم مشكوك به آلودگي ويروسي شامل موزاييك، پيسك و بدشكلي برگ و نيز كوتولگي گياه جمع­آوري شد. آلودگي 59 نمونه از كل نمونه­ها (69/44 درصد) به CMV توسط آزمون الايزا تعيين شد كه نشان دهنده ميزان آلودگي بالاي گياهان طالبي نمونه‌برداري شده از مزارع مورد مطالعه است. از نمونه­هاي الايزا مثبت، آر‌آن‌اي كل استخراج و ژن پروتئين پوششي به همراه بخشي­هايي از اطراف آن طي RTPCR تكثير شد. براي تعيين زيرگروه­هاي جدايه­هاي جمع‌آوري شده، محصولات RTPCR با استفاده از آنزيم MspI (HpaII) برش داده شدند كه در اثر آن قطعاتي به اندازه­هاي 335 و 537 جفت باز توليد شدند. بر اين اساس جدايه­هاي جمع­آوري شده در اين مطالعه در گروه I قرار گرفتند. ژن CP در چهار جدايه كه بر اساس فاصله مكاني انتخاب شده بودند به حامل pTG19T متصل و در ميزبانEscherichia coli همسانه­سازي شد. نتايج تعيين توالي، وجود جايگاه برشي آنزيم MspI را در موقعيت ياد شده تأييد كرد. چهار جدايه­ي تعيين توالي شده در اين پژوهش، 99100 درصد در سطح اسيد­هاي نوكلئيك و همچنين 100 درصد در سطح آمينواسيدي با يكديگر تشابه داشتند. ميزان تشابه اين جدايه­ها با جدايه­هاي از قبل گزارش شده از ايران به ترتيب 93100 و 98100 درصد در سطح نوكلئوتيدي و آمينواسيدي ديده شد. نتايج فيلوژني در سطح نوكلئوتيدي و آمينواسيدي نيز نتايج RTPCRRFLP را تأييد نمود و مشخص شد كه جدايه­هاي CMV در مزارع طالبي ورامين متعلق به زيرگروه AI و جدايه­هايي با شدت بيماري­زايي شديد هستند.