بررسي اثرات تغييرات كاربري اراضي بر كيفيت آب حوزه آبخيز زرينه‌رود، آذربايجان غربي

The investigation of land use change trends and its impact on water quality of Zarrinehroud (West Azarbaijan

كاربري اراضي به نوع استفاده از زمين در وضعيت موجود گفته مي­‌شود كه در بر گيرنده تمامي كاربري‌ها در بخش­‌هاي مختلف مي­‌شود. در اين پژوهش، تغيير سطح كاربري­‌هاي موجود در حوضه زرينه‌رود در سه دوره زماني (1366، 1383 و 1392)، با استفاده از سنجنده­‌هاي TM و OLI ماهواره لندست 5 و 8 و تأثير آن بر كيفيت آب بررسي شد. نتايج بيانگر تغييرات كاربري اراضي در حوضه به‌سمت كاهش مرتع و افزايش زراعت مي‌باشد. براي بررسي كيفيت شيميايي آب كشاورزي از دياگرام ويلكوكس و آب شرب از دياگرام شولر استفاده شد. بر اساس دياگرام ويلكوكس فقط سال 1383 (دوره خشك) در طبقه C3-S1 و بقيه سال‌ها در طبقه C2-S1 قرار گرفته است. بر اساس دياگرام شولر، سال 1383 (دوره خشك) در رده شرب قابل قبول قرار داشته و بقيه سال‌ها در رده قابليت شرب خوب قرار گرفته است و هيچ محدوديتي از نظر شرب ندارند. بررسي كيفيت آب رودخانه زرينه‌رود، كاهش كيفيت آب را، به‌صورت افزايش در مشخصه‌هاي EC ،TDS و SAR در سال 1383 نشان مي­‌دهد كه حاكي از كاهش كيفيت آب رودخانه در نتيجه تغيير كاربري اراضي است كه با وقوع خشكسالي در سال آبي 84-83 مطابقت داشت.

Land use is referred to the use of land in existing condition that includes all uses in different parts. Land use change is affected by several factors. In this research, land use Changes in the Zarrinehroud watershed and its effect on water quality were investigated in three periods (1987, 2004 and 2013) using Landsat satellite TM and OLI sensors. The results indicate that land use changes in the watershed is going to reduce of pasture and increasing of agriculture. Wilcox and Schuler diagrams were used to evaluate the chemical quality of agricultural water, and drinking water, respectively. Based on the Wilcox diagram, only year 2004 (dry period) was on the C3-S1 class and the remaining years were on the C2-S1 class. Based on the Schuler diagram, the year 2004 (dry period) is considered acceptable in the drinking category and the remaining years are in good drinking category and have no restrictions on drinking. Water quality assessment of the Zarrinehroud watershed shows a decrease in water quality, as a result of increasing the EC, TDS and SAR characteristics in year 2004 that indicates a decrease in river water quality due to land use change and accordance with the occurrence of droughts in the year 2003-2004.