پديد آورندگان :
روستايي، مريم دانشگاه شهركرد - گروه زراعت , فلاح، سينا دانشگاه شهركرد - گروه زراعت , عباسي سوركي، علي دانشگاه شهركرد - گروه زراعت
كليدواژه :
الگوي كشت , فسفر , كارايي جذب , عناصر كم مصرف , نيتروژن
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: كشت مخلوط رشد دو يا چند گياه به طور همزمان در يك مكان است و به عنوان روشي پايدارتر براي افزايش محصول در مقايسه با كشت خالص مطرح است. سيستم ريشه‌اي گسترده و توزيع يافته و نيز معماري كارآمدتر آن در كشت مخلوط، ممكن است جذب و كارايي عناصر افزايش دهد. از سوي ديگر كاربرد كودهاي آلي آلودگي‌هاي محيطي را كاهش مي‌دهد و منجر به بازچرخش طولاني‌تر عناصر در سيستمهاي كشاورزي مي‌شود. باتوجه به اين موضوع، اين مطالعه با هدف ارزيابي كارايي عناصركشت مخلوط سويا- بادرشبويه تحت تغذيه كود دامي و كود شيميايي اجرا شد.
مواد و روش‌ها: آزمايشي بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي شهركرد در سال 1395 اجرا شد. پنج الگوي كشت شامل كشت خالص سويا، كشت خالص بادرشبويه و سه نسبت مخلوط اين دو گياه (1:1، 2:1 و 1:2) به عنوان فاكتور اول در دو منبع كودي (كودهاي شيميايي و كود مرغي) به عنوان فاكتور دوم ارزيابي شد. گياه بادرشبويه و سويا به ترتيب در مرحله گلدهي و در مرحله رسيدگي برداشت شدند. غلظت عنصر نيتروژن، فسفر، پتاسيم، مس، آهن، روي و منگنز تعيين گرديد. سپس جذب هر عنصر از حالضرب غلظت عنصر در عملكرد محصول محاسبه شد. عملكرد نسبي محصول و عملكرد نسبي عناصر در كشت مخلوط محاسبه شد. تجزيه واريانس داده هاي بدست آمده با استفاده از نرم افزار SAS انجام شد و مقايسه ميانگينها با آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد انجام شد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد بيشترين جذب نيتروژن (10/59 گرم در متر مربع) و فسفر (1/79 گرم در متر مربع) به ترتيب در كشت خالص سويا و كشت خالص بادرشبويه تيمار شده با كود آلي بدست آمد كه با نسبت مخلوط سويا: بادرشبويه (1:1) تفاوت معنيداري نداشت. بيشترين جذب پتاسيم، آهن، روي و منگنز به ترتيب با14، 0/253، 0/065 و 0/080 گرم در متر مربع در كشت خالص بادرشبويه تيمار شده با كود آلي بدست آمد. در حالي كه براي مس بيشترين جذب (0/0135 گرم در متر مربع) در كشت خالص بادرشبويه حاوي كود آلي حاصل شد كه با تيمار سويا: بادرشبويه (1:2) حاوي كود آلي اختلاف معنيداري نشان نداد. بيشترين عملكرد نسبي نيتروژن (1/04)، فسفر (1/09)، آهن (1/03) در سويا: بادرشبويه (1:1) تحت تغذيه كود آلي بدست آمد. بيشترين عملكرد نسبي پتاسيم (1/07)، مس (1/32)، منگنز (1/03) در تيمار سويا: بادرشبويه (1:2) تحت تغذيه كود آلي مشاهده شد. در اين آزمايش، كود آلي از لحاظ جذب عناصر برتري معنيداري نسبت به كود شيميايي داشت. علاوه بر اين، كارايي جذب عناصر در الگوهاي كشت مخلوط بالاتر از كشت خالص بود.
نتيجه‌گيري: الگوهاي كشت مخلوط به ويژه در شرايط كاربرد كود دامي، كارايي عناصر را افزايش مي‌دهد. بنابراين افزايش كارايي جذب، نياز به مصرف كودها در مزعه كاهش مي‌دهد كه علاوه بر آسيب‌هاي زيست محيطي كمتر، در افزايش بهرهوري اقتصادي نيز سهيم ميباشد
چكيده لاتين :
Background and Objectives: Intercropping defined as growing two or more crops simultaneously in the same field, considering for its more sustainability and higher yields compared to sole-cropping. More developed and distributed root systems besides efficient architecture may enhance uptake and efficiency of nutrients. Application of organic fertilizers, on the other hand reduces environmental pollution and lead to longer nutrients recycling in agricultural systems. Considering these issues, this study aimed to evaluate nutrient efficiency of dragonhead - soybean intercropping nourished with organic manure and chemical fertilizer.
Material and methods: A RCBD factorial experiment with three replications was conducted at Shahrekord University research farm in 2016. Five sowing patterns include: Sole-cropping of soybean (S), sole cropping of dragonhead (D) and three intercropping ratios of them (S:D 2:1, 1:1, and 1:2) as first factor were evaluated at two fertilization sources (chemical fertilizer and broiler litter) as second factor. Dragonhead and soybean were harvested at flowering and maturity stages, respectively. Concentration of nitrogen, phosphorus, potassium, copper, iron, zinc and manganese were determined for each plot. Finally, uptake of nutrients was calculated by multiplying the concentration by yield. The relative crop yield and relative nutrients yield in intercropping were calculated. The analysis of variance for the obtained data was done by statistical analysis system (SAS V.9) software. The mean comparison was done using the least significant difference (LSD) test at the 5% probability level.
Results: The result showed that the maximum uptake of nitrogen (10.59 g.m-2) and phosphorus (1.79 g.m-2) were obtained in sole cropped soybean and dragonhead treated with organic manure, did not show significant difference with intercropped ratio of soybean: dragonhead (1:1). The highest uptake of potassium (14 g.m-2), iron (0.253 g.m-2), zinc (0.065 g.m-2) and manganese (0.080 g.m-2) were achieved in sole cropped dragonhead treated with organic manure too. While for copper the highest ones (0.0135 g.m-2) were obtained in sole cropped dragonhead under organic manure, showing no significant difference with soybean: dragonhead (1:2) ratio under organic manure. The highest relative yield of nitrogen (1.04), phosphorus (1.09) and iron (1.03) was obtained in soybean: dragonhead (1:1) under organic manure. The greatest relative yield of potassium (1.07), copper (1.32) and manganese (1.03) was observed in soybean: dragonhead (1:2) under organic manure.
In this study, organic manure showed significant gains in terms of nutrient uptake compared to chemical fertilizer. In addition to, uptake efficiency of nutrient was higher compared with sole cropping.
Conclusion: Intercropped patterns especially for organic manure application enhances nutrient efficiency. So, enhancement of uptake efficiency reduces the need for fertilizers in farm, in addition to lower environmental hazards contributes to increasing economic efficiency
