تأملي بر تكاليف قانوني دولت براي تراكم‌زدايي از تهران

Reflection on Legal Obligations of Government for Delocalization of Tehran

تمركزگرايي كه در ساختار حقوقي– سياسي كشور و انديشۀ فرمانروايان ريشه دوانيده است، اصلي‌ترين چالش شهر تهران است. دليل اصلي تراكم بالا در تهران را نيز مي‌توان تمركز متورمانۀ سياسي-اداري در آن دانست. به‌واقع اگر تمركزي وجود نداشته باشد، تراكمي نيز وجود نخواهد داشت. تراكم‌زدايي حقوقي از شهر تهران شأن قانونگذاري دارد، نه شأن مقررات‌گذاري. سؤال اصلي تحقيق حاضر اين است كه اصلي‌ترين علل عدم تحقق تراكم‌زدايي حقوقي-اداري از تهران چيست؟ فرضيۀ اصلي تحقيق حاضر را كه در راستاي بررسي علل اصلي تحقق تراكم‌زدايي حقوقي-اداري از تهران است، مي‌توان در چهار نكتۀ كليدي بيان كرد: الف) ساختار حقوقي-سياسي بسيط و متمركز در پايتخت؛ ب) اقتدارگرايي مقامات حاكم و رسوخ فرهنگ سياسي تمركزگرا در ذهن مسئولان؛ ج) تفسير محدودنگر شوراي نگهبان در خصوص دايرۀ صلاحيت واحدهاي اداري محلي؛ د) عدم اهتمام به اجراي قوانين مرتبط با تراكم‌زدايي. اين تحقيق از لحاظ روش‌شناسي توصيفي-تحليلي و كاربردي است.

One of the most essential challenges in Tehran could be seen in centralization, which has roots in legal-political structure as well as in the thoughts of the governing group. The main reason of high density in Tehran is its political-administrative centralization in political-administrative affairs which has gotten out of hand. In fact, without any centralization, there will be no density either. Legal delocalization of Tehran city contains legislation capacity rather than mere passing of executive rules. The research is descriptive-analytical in methodology and practical. The main question with respect to current investigation is: what are the basic causes of fail to fulfill the delocalization in legal-administration? The main hypothesis of the current thesis, in which is aligned to search for the main reasons of delocalization coming true in Tehran, might be cited in for key statements: A- The vast and focused legal-administration structure in Capital; B- Authoritarianism of ruling authorities and penetration of center-based political culture in their minds. C- The restrictive interpretation of Guardian Council on scope of qualification of local offices; D- Non-attempt to implement law related to delocalization.