مديريت سود و قيمت‌گذاري ريسك در صنعت بانكداري: شواهدي از ذخيره مطالبات مشكوك‌الوصول

Earnings Management and Risk Valuation in the Banking Industry: Evidence from Loan Loss Provisions

سود خالص يكي از مهم‌ترين اقلامي است كه بر مبناي روش‌ تعهدي حسابداري محاسبه شده و مي‌تواند در معرض دستكاري مديران و قضاوت تحليلگران باشد. تحقيقات نشان مي‌دهد مديران تمايل دارند با استفاده از اقلام تعهدي، سودهاي گزارش‌شده را با اهداف گوناگون از جمله كاهش نوسانات قيمت سهم، هموار كنند. پژوهش حاضر به دنبال يافتن شواهدي مبني بر مديريت سود در صنعت بانكداري ايران با استفاده از ذخيره (هزينه) مطالبات مشكوك‌الوصول به‌عنوان مهم‌ترين قلم تعهدي گزارشگري مالي بانك‌ها، در بازه زماني 10 ساله 1385 تا 1394 است. بر پايه پيشينه پژوهشي انتظار مي‌رود بانك‌هاي با عملكرد واقعي قوي (ضعيف) و پيش‌بيني عملكرد ضعيف (قوي) اقدام به ذخيره (مصرف) سود آتي، با كاهش (افزايش) سود واقعي از طريق ذخيره مطالبات مشكوك‌الوصول - به‌ويژه، ذخيره مطالبات مشكوك‌الوصول خاص - كنند. به‌منظور ارزيابي اثر عملكرد جاري و آتي بر ذخيره مطالبات مشكوك‌الوصول خاص از جمله نياز به تأمين مالي خارجي، در دسترس‌بودن ساير روش‌هاي مديريت سود نظير شناسايي سود و زيان غيرعملياتي و پايش نهادهاي ناظر در ارتباط با الزامات سرمايه‌اي و ارتباط ذخيره مطالبات مشكوك‌الوصول خاص با ريسك از رگرسيون خطي استفاده شده است. نتايج حاكي از آن است كه مديران در صورت عملكرد جاري قوي (سود بالا) اقدام به ذخيره سود كرده و در صورت عملكرد جاري ضعيف (سود پايين)، اقدام به مصرف سود آينده مي‌كنند. نتايج همچنين نشان مي‌دهد، ذخيره مطالبات مشكوك‌الوصول خاص با نوسان قيمتي سهام بانك‌ها رابطه معنادار منفي دارد

An extensive literature examines managers’ incentives to smooth reported earnings using accruals in order to reduce price fluctuation of stocks in markets. Banks have additional incentives to engage in earnings management for a number of reasons, including tighter regulatory environment. They also have the ability to manage earnings using loan loss provisions (LLP). This paper examines earnings management using accruals – in particular, LLP - as the main accrual item in financial reporting of banks in the Iranian banking industry from 2005 to 2016. From previous studies, we expect that for banks with good (poor) current performance and expected poor (good) future performance, managers will save income for (borrow income from) the future by reducing (increasing) current income through LLP, especially discretionary LLP (DLLP). We also examine the effect of external financing, availability of other methods of earnings management like increasing (decreasing) non-operating income and capital requirements and also the relation of DLLP with risk. Our results indicate that bank managers do save earnings through DLLP in good times and borrow earnings using DLLP in bad times. We also find that bank risk is negatively associated with discretionary accruals.