عنوان مقاله :
نظريۀ اخلاقيِ امر الهي؛ بررسي و نقد نگرش دانس اسكوتوس
عنوان به زبان ديگر :
The Ethical Theory of the Divine Command: The Examination and Criticism of Duns Scotus' Stance
پديد آورندگان :
دهقان سيمكاني، رحيم دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكدۀ الهيات و اديان , خوشدل روحاني، مريم دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكدۀ الهيات و اديان
كليدواژه :
خدا , امر الهي , اسكوتوس , ارادۀ الهي , اخلاق
چكيده فارسي :
نظريۀ اخلاقيِ امر الهي، بنيان ارزش‌هاي اخلاقي را در اوامر وحيانيِ موجود در متون مقدس جست‌وجو مي‌كند. دانس اسكوتوس كه در آراي كلامي خود به ارادۀ آزاد و قدرت مطلق خداوند اهتمام زيادي داشته، از جملۀ مدافعان اين نظريه بوده است و ضمن اينكه منشأ الزام اخلاقي را ارادۀ الهي مي‌داند، تقرير وجودشناختي متعادلي از اين نظريه ارائه مي‌دهد. عدم توجه به تفكيك امر از ارادۀ الهي و عدم وجود معيار واضحي در تشخيص ارادۀ الهي، ناسازگاري دروني و خودمتناقض بودن، حكم به عدم لزوم پايبندي غيردينداران به اصول اخلاقي و فقدان معيار اخلاقيِ ثابت براي قضاوت در باب درستي يا نادرستي امور به لحاظ اخلاقي، از جملۀ مهم‌ترين چالش‌ها فراروي ايشان در اتخاذ تقريري هر چند متعادل از نظريۀ اخلاقيِ امر الهي است. اين مقاله با روشي تحليلي و استنادي، ضمن تبيين نظريۀ امر الهي و بيان تقريرهاي مختلف از آن، به قضاوت در باب تقريري خواهد پرداخت كه اسكوتوس از اين نظريه ارائه داده است.
چكيده لاتين :
The ethical theory of the divine command explores the basis of the ethical values in the divine decrees that exist in the sacred texts. Duns Scotus – whose theological opinions have emphasized the free volition and the absolute power of God – has been among the adherents of this theory. In line with considering the origin of the ethical obligation to be the divine volition, he presents a balanced ontological exposition for this theory. Ignoring to separate the divine volition from divine command and lacking a clear criterion for the identification of the divine volition, having internal inconsistency and self-contradiction, ruling for the permissibility of nonbelievers not believing in the ethical principles, and lacking a fixed ethical criterion for judging the moral correctness or incorrectness of different affairs are among the main challenges that troubles him in adopting a balanced exposition of the ethical theory of the divine command. Using an analytical-citation analysis method, this article first explains the theory of divine command and different readings of it, and then evaluates the reading offered by Scotus.
