ميراث‌ كشاورزي‌ دست‌كند

دانش كشاورزي و به دنبال آن دانايي مربوط به كشاورزي، مجموعۀ اطلاعات متنوعي از علوم مربوط به زمين، آب و هوا، اقليم، معماري، و مردم شناسي را طلب مي كند. به عبارتي علوم زير و روي زمين و حتي جوي را نيز شامل مي شود. در واقع مي توان گفت در اين بين كليۀ عوامل بالفعل و بالقوه مربوط را مي بايد شناخت و از آن ها بهره برد. مردم ايران به ويژه در بخش هاي مركزي و جنوبي اين سرزمين، بارش كم برف و باران و ناماليمات اقليمي را با ابداع روش هاي هوشمند تعديل كرده اند. در اين زمينه شناخت اليه هاي مختلف زمين و منابع آب زيرزميني يكي از ضرورت ها بوده است. چرا كه زراعت و دهقنت يكي از مهم ترين پيشه ها به شمار مي آمده به حدي كه در متون قديم تر اين واژه با عمارت مترادف بوده، و منظور از آباداني، آباد ساخت و سازي كه امروزه از اين لغت برداشت مي شود، بوده است. آباد كردن كردن زمين و نه لزوما زمين در اين جا نيز در درجۀ اول با فعل كندن همراه است. به اين معني كه انسان با كم ترين تغيير درِ بستر طبيعي از قابليت هاي زمين براي فراهم كردن توليدات مورد نياز بهره برداري مي كند. از طرفي شيوة دست كند كه در حوزة معماري متفاوت با معماري مرسوم و با حفر تودة پر سعي در فراهم ساختن فضاهاي مورد نياز دارد، در حوزة كشاورزي نيز در مناطقي كه به دليل جنس خاص بستر طبيعي، شرايط سخت جوي و يا كمبود خاك كشاورزي حاصل خيز با دشواري و محدوديت روبه رو است، در مقايسه با كشاورزي مرسوم، روش هاي منحصربه فردي مطابق با آب وهواي آن سرزمين فراهم مي سازد. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد انسان ها در شرايط دشوار اقليمي تنها به استفاده از سطح زمين براي كشت اكتفا ننموده و بستر طبيعي را دراشكال و سطوح مختلف جهت فعاليت هاي كشاورزي شكل مي دهد. خلق روش هاي بديع به منظور دسترسي به آب و فراهم نمودن محيط مناسب كشت در دل زمين نمونه هاي متنوع ميراث كشاورزي دست كند را شكل مي دهد، كه موضوع اين تحقيق است. روش تحقيق در اين بررسي كيفي است و از طريق مطالعات كتابخانه اي و ميداني، نمونه هاي مختلف در اين زمينه را شناسايي و معرفي كرده است. در اين تحقيق سعي شده است با برشمردن عوامل مختلف مؤثر در فرآيند كشاورزي، مصاديق كشاورزي دست كند معرفي شود. در اين ميان مزارع، كبوترخانه ها، قنات و ساير تأسيسات دست كند مرتبط با موضوع كشاورزي مورد شناسايي و معرفي قرار گرفته اند.