اثربخشي اصلاح سوگيري توجه با استفاده از آموزش توجه رايانه‌اي در كاهش اضطراب اجتماعي نوجوانان

Effectiveness of attention bias modification by computerized attention training on reducing social anxiety of adolescents

مقدمه: اضطراب اجتماعي يكي از شايع­‌ترين اختلالات رواني در نوجوانان است. تحول اخير در زمينه درمان اختلالات اضطرابي اصلاح سوگيري توجه است. هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي اصلاح سوگيري توجه با استفاده از آموزش توجه رايانه‌اي دركاهش اضطراب اجتماعي و سوگيري توجه در نوجوانان مضطرب اجتماعي بود. روش­­­ كار: از يك طرح آزمايشي پيش‌آزمون_پس­‌آزمون با گروه كنترل در اين مطالعه استفاده شد. 32 نوجوان دختر و پسر 12 تا 17 سال كه اضطراب اجتماعي بالايي داشتند با دارا بودن تمام شرايط لازم براي ورود به مطالعه با روش نمونه­‌گيري تصادفي خوشه‌اي چند مرحله­‌اي انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفي به دو گروه 16 نفره آموزش توجه و كنترل تقسيم شدند. در گروه آزمايش توجه آزمودني­‌ها آموزش توجه رايانه­‌اي را با استفاده از تكليف اصلاح شده دات پروب به منظور تسهيل بازگيري توجهي از چهره­‌هاي متنفر انجام ­دادند و گروه كنترل تكليف غير اصلاح شده دات پروب را انجام دادند. يافته‌ها: پس از 8 جلسه آموزش رايانه‌اي به صورت دو بار در هفته، آزمودني‌هاي گروه آموزش توجه در مقايسه با گروه كنترل، در پس‌­آزمون نسبت به پيش­‌آزمون، كاهش معناداري را در سوگيري توجه نسبت به چهره­‌هاي هيجاني متنفر و نمره اضطراب اجتماعي نشان دادند. نتيجه‌گيري: نتايج اين پژوهش در تاييد نظريات شناختي اضطراب اجتماعي و نقش عليتي سوگيري توجه در ايجاد و تداوم اضطراب اجتماعي است. نتايج پژوهش حاضر به روشني نشان مي­دهد كه استفاده از فرآيند­­هاي رايانه‌اي آموزش توجه مي­تواند نويدبخش مداخله‌‌اي جايگزين يا مكمل در درمان اضطراب اجتماعي باشد.

Introduction: Social anxiety is one of the most common mental disorder among adolescents. Recent developments in the treatment of anxiety disorders have been attention bias modification (ABM). The aim of this study was to determine effectiveness of ABM using computerized attention training in reducing social anxiety and attentional bias in adolescents. Methods: In this study, we used an experimental pretest and posttest design with control group. Thirty-two high social anxious adolescent girls and boys aged 12–17 years, who met all inclusion criteria to be enrolled in the study were selected by using the multistage cluster random sampling method and then randomly divided into two 16-participat groups: attention training group (ATG, N=16) and control group (CG, N=16). In ATG, the participants performed computerized attention training using modified dot-probe task designed to facilitate attentional disengagement from disgusted faces or a control dot-probe task group. In control group, the participants conducted the unmodified dot-probe task. Results: After eight, twice-weekly computer sessions of training, the participants in the attention-training group compared to the control group, showed a significant decrease in attentional bias for disgusted faces and self-reported of social anxiety from pre- to post-assessment. Conclusion: The results support cognitive models of social anxiety and causal role of attentional bias in development and maintenance of social anxiety. The finding of the current research clearly indicate that use of computerized attention training procedures can doi.org/10.30699/icss.21.2.108 be a promising alternative or complementary intervention in treatment of social anxiety.