بررسي عوامل مؤثر برترك خدمت پزشكان خانواده در مناطق روستايي استان‌هاي با ضريب محروميت كمتر از 1/4 (برخوردار) كشور

Factors Influencing Desertion of Family Physicians Working in Rural Areas with Deprivation Index Less than 1.4 (Prosperous) in 2010

مقدمه: يكي از چالش‌هاي اجرايي برنامه پزشك خانواده، ريزش نيروي پزشكان خانواده به ويژه در مناطق محروم است. هدف از انجام اين مطالعه، بررسي عوامل مؤثر بر ترك خدمت پزشكان خانواده در مناطق روستايي استان‌هاي با ضريب محروميت كمتر از 1/4 (برخوردار) كشور بود. روش كار: پژوهش حاضر از نوع پژوهش نظام سلامت ( Health System Research ) و مطالعه‌اي توصيفي- تحليلي مقطعي بود. بررسي به شيوه سرشماري و پرسشگري از تمام مراكز مجري برنامه پزشك خانواده و تمامي پزشكان شاغل و طرف قرارداد، در نيمه اول سال 1389 انجام گرفت. داده‌ها از طريق مصاحبه مستقيم با واحد آماري و تكميل پرسشنامه جمع‌آوري شدند و با استفاده از آزمون مجذور كاي و توسط نرم‌افزار SPSS 15 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: پنج عامل اول مؤثر بر ترك خدمت پزشكان عبارت بودند از: وضعيت نامناسب پرداخت‌ها، وضعيت نامناسب حقوق، ساعت كار زياد، برخورد نامناسب مردم، و بار مراجعه بالا. نتيجه‌گيري: ريزش پزشكان در اين مناطق روند افزايشي دارد كه البته نسبت به مناطق محروم كمتر است. افزايش مجوز استخدام در اين مناطق، اصلاح شيوه مديريت مالي و پرداخت‌هاي به موقع و افزايش حقوق، ايجاد تخصص پزشك خانواده و اولويت ورود به آن براي پزشكان فعال در اين برنامه از جمله اقدامات لازم جهت كاهش ريزش پزشكان است.

Introduction: One of the challenging issues in family physicians program is dropping out of physicians from the program. The aim of this study was to determine factors influencing desertion of family physicians in rural areas with deprivation index less than 1.4 (Prosperous) in 2010. Methods: This health system research was a cross-sectional study. The study covered all healthcare centers implementing family physician program as well as the physicians working within the family physician program on contracting based throughout the first half of 2010. Data were collected through directed interviews and questionnaires. Data were analyzed using the Chi-squared test in the SPSS-15. Results: The first five reasons to giving up the program in this group of physicians included: improper payments, insufficient salary, excessive working hours, misbehaving of patients, and high patient visit loads. Conclusion: There was an increasing trend on dropping out of family physician program. To seize this trend, some actions could be done, including: to promote authorization for hiring family physicians, to reform the amount of payments, to ensure timely payments, to develop residency program on family physicians and dedicate an admission priority to active family physicians to enroll in the program, and finally to set a higher salary for family physicians practicing in rural areas.