شماره ركورد :
1074814
عنوان مقاله :
بررسي روند تغييرات صفات مهم زراعي و عملكرد دانه در توده هاي بومي و ارقام زراعي گندم در چند دهه گذشته در ايران
عنوان به زبان ديگر :
Trends in main agronomic traits and grain yield of wheat landraces and cultivars during the last decades in Iran
پديد آورندگان :
علي پور، هادي دانشگاه اروميه - دانشكده كشاورزي - گروه اصلاح و بيوتكنولوژي گياهي , بي همتا، محمدرضا دانشگاه تهران، كرج - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , محمدي، ولي اله دانشگاه تهران، كرج - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات , پيغمبري، علي دانشگاه تهران، كرج - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت و اصلاح نباتات
تعداد صفحه :
12
از صفحه :
125
تا صفحه :
136
كليدواژه :
گندم , ارقام زراعي , توده‌هاي بومي , تجزيه همبستگي , پيشرفت ژنتيكي
چكيده فارسي :
شناسايي رابطه بين عملكرد دانه و صفات مهم زراعي و آگاهي از روند تغييرات اين صفات براي تعيين استراتژي برنامه‌هاي به‌نژادي بسيار حائز اهميت است. بدين منظور، تعداد 313 ژنوتيپ شامل 203 شماره از توده‌هاي بومي ايراني و 110 رقم زراعي كشور به صورت طرح آگمنت با 3 رقم شاهد نويد، پيشتاز و آذر در 7 بلوك ناقص در سال زراعي 94-1393 در مزرعۀ تحقيقاتي گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران ارزيابي شدند. براي افزايش دقت و كاهش تغييرات محيطي، طرح آگمنت در سه موقعيت تكرار شد. تجزيه رگرسيون خطي بين صفات مورد بررسي با سال معرفي ارقام زراعي و سال جمع‌آوري توده‌هاي بومي نشان داد كه صفات عملكرد دانه و وزن هزار دانه هم در ارقام زراعي و هم در توده‌هاي بومي در طول زمان افزايش معني‌داري داشته‌اند در حاليكه صفت وزن سنبله فقط در ارقام زراعي افزايش معني‌داري يافته بود. ارتفاع بوته و طول سنبله در ارقام زراعي كاهش معني‌داري در طي تاريخ 74 ساله به‌نژادي نشان دادند ولي در توده‌هاي بومي تغيير معني‌داري ايجاد نشده بود. ولي صفت تعداد دانه در سنبله كه براساس نتايج تجزيه همبستگي، رگرسيون و تجزيه عليت به عنوان يكي از مهم‌ترين صفات مؤثر روي عملكرد دانه شناخته شده بود، در طول روند به‌نژادي هيچ گونه تغيير معني‌داري اتفاق نيافتاده است. با توجه به اينكه ضريب تغييرات فنوتيپي و ژنتيكي بالايي در بين ارقام و توده‌هاي بومي براي اين صفت مشاهده شده است، به نظر لازم است در برنامه‌هاي به‌نژادي در راستاي انتخاب براي افزايش اين صفت توجه بيشتري انجام شود.
چكيده لاتين :
Investigating the relationship between grain yield and main agronomic traits and understanding the trend of changes in traits during breeding history is important for breeding strategies. To meet these objectives, 313 Iranian wheat genotypes including 203 Iranian landraces and 110 Iranian cultivars were planted in an augmented design along with three check cultivars repeated in seven blocks in 2014 in the research field of Agronomy and Plant Breeding Department, University of Tehran. In order to increase accuracy and decrease environmental variations, the experiment has been replicated in three different locations. Linear regression analysis between investigated characteristics and year of cultivar release and year of collection of landraces showed that the grain yield and thousand grain weight were significantly increased in both cultivars and landraces while spike weight was significantly increased only in the cultivars. Plant height and spike length were significantly decreased only in the cultivars during 74 years of breeding programs. No significant changes, however, was observed in the landraces. Although the number of grain/spike was known as the most important and effective traits on grain yield based on the results of correlation and path analyses, there was no significant change for this trait during breeding programs. Since there were high phenotypic and genetic coefficient of variation for this trait, it could be one of the most important traits in future breeding programs.
سال انتشار :
1397
عنوان نشريه :
علوم گياهان زراعي ايران
فايل PDF :
7659108
عنوان نشريه :
علوم گياهان زراعي ايران
لينک به اين مدرک :
بازگشت