فرايند شكل گيري فساد در ايران بعد از انقلاب

در جامعه ايراني بعد از انقلاب فساد وجود دارد و به‌خصوص بعد از جنگ تحميلي رو به فزوني بوده است. چگونه در جامعه‌اي كه يكي از مباني جديد نظام سياسي آن بر اساس مقابله با فساد است، فساد رشد كرده است. هدف اين نوشتار بررسي فرايند شكل‌گيري فساد، و پرسش اصلي آن چگونگي شكل‌گيري فساد در ايران بعد از انقلاب است. فرايند يا فرايندهاي شكل‌گيري فساد در ايران كدامند. بدين منظور از چهارچوب تحليلي انواع سلطه، كشمكش گروه‌هاي اجتماعي، اهميت ساحت فرهنگي، تفكيك و تمايز امور، و جدايي بوروكراسي از سياست، استفاده گرديد كه از نظريه نوع آرماني ماكس وبر استخراج شده است. از روش اسنادي و كتابخانه‌اي براي شناسايي ويژگي‌هاي مختلف جامعه ايراني استفاده شده است. اسناد شامل تحليل‌ها و شواهد تاريخي جامعه ايران است كه توسط نظريه پردازان ايراني توليد شده‌اند. نتايج نشان مي‌دهد جامعه ايراني سه ساحت فرهنگي ايراني-اسلامي و غربي دارد. و زماني يك ساحت فرهنگي در يك دوره‌اي بر ديگري مسلط مي‌شود، تك بُعدي شدن يا اقتدار گرايي فرهنگي شكل مي‌گيرد. اقتدار گرايي فرهنگي باعث انسداد سياسي مي‌‌شود و در نهايت آنهم باعث انحصار اقتصادي، و در نتيجه فساد مي‌شود. اين فرايند از طريق مكانيزم تسلط گروه‌هاي اجتماعي يك ساحت بر ديگر ساحت‌هاي فرهنگي، و سياست زدگي بوروكراسي انجام مي‌شود. در كل مي‌توان گفت درهم تنيدگي و چند سويه بودن اقتدارگرايي فرهنگي، سياست‌ زدگي بوروكراسي و انسداد سياسي تعيين كنندگي ويژه‌اي براي اقتصاد ايران دارد كه يكي از مهمترين پيامد‌هاي آن شكل‌گيري فساد است.