مدل‌سازي مميزي پس از ترخيص كالا در گمرك ايران

Post-Clearance Audit Modeling In Islamic Republic Of Iran Customs

با افزايش حجم كالاهاي تجاري و متنوع شدن شكل تجارت بين‌الملل، كنترل‌هاي گمركي سنتي نمي‌تواند براي جامعه تجاري خلق ارزش كند و راه برون‌رفت از اين وضعيت، استفاده از شيوه‌هاي نوين مبتني بر مديريت خطر است. معرفي حسابرسي پس از ترخيص، بازتاب يك رويكرد متفاوت از كنترل‌هاي گمركي است كه منجر به كاهش زمان و هزينه ترخيص كالا از گمرك مي‌شود. تحقيق حاضر با هدف تهيه يك نقشه راه ملي، سعي دارد با تمركز بر سيستم حسابداري فعالان اقتصادي، حسابرسي پس از ترخيص كالا در گمرك ايران را با استفاده از روش معادلات ساختاري، مدل‌سازي كند. جمع‌آوري دادها و بررسي تناسب مدل به روش مصاحبه ساختاريافته با 30 نفر از خبرگان انجام گرفت و تحليل داده‌ها تحت نرم‌افزار آموس صورت پذيرفت. براي بررسي تناسب و سنجش نيكويي برازش مدل از معيار اصلي كاي مربع و چهار شاخص مكمل استفاده شد. نتايج حاصل حاكي از آن است كه مدل پيشنهادي از برازش قابل قبولي برخوردار بوده و علاوه بر تأييد پايايي سازه‌هاي مدل، رابطه بين متغيرها معنادار است. همچنين لازم است حسابرسي پس از ترخيص كالا مبتني بر استانداردهاي ملي حسابرسي انجام گيرد.

Customs have an important role in the supply chain. With increasing in traded goods and diversification of the international trade, controls of traditional customs cannot create value for the business community. Implementation of Post-Clearance Audit (PCA) is a part of the customs' modernization strategy. Introducing PCA reflects a different approach to customs' control, as it has the effect of offering an immediate release of goods or reduced release time. This study attempts to provide a national roadmap by modeling of PCA and its utilization effects in the Islamic Republic of Iran Customs have been considered. We used Structural Equation Modeling (SEM) to construct a conceptual model and used AMOS software to estimate model parameters and assessment of its validation, too. We tested goodness of model fit by Chi-square index. The results indicated that the conceptual model was valid and according to the model, PCA should be performed on a national auditing standards foundation. By application of a PCA, standards-based approach, Customs would be able to target their resources more effectively and work in partnership with the business community to improve compliance levels and facilitate trade. Thus, capacity building of human resource, identification of Authorized Economic Operator (AEO) and their relevant indexes, are our suggestions.