مطالعه جغرافياي زيستي Daphnia O. F. Müller, 1785 (آبشش پايان: آنوموپودا) در شمال ايران

Biogeography of the Daphnia O. F. Müller, 1785 (Branchiopoda: Anomopoda) in the North of Iran

اگر چه دافني قديمي­ ترين جانور مطالعه شده از شاخه ­سران در جهان مي‌باشد، ولي توزيع آن در ايران به مقدار اندكي مطالعه شده است و اطلاعات در مورد آن ها بسيار پراكنده است. از اين­رو مطالعه حاضر اولين ارزيابي جغرافياي زيستي جنس دافني در ايران مي­ باشد. نمونه­ ها به­ صورت تصادفي از ايستگاه ­هاي مختلف حوضه خزري و درياچه اروميه جمع­ آوري گرديد. تعداد چهار گونه از هر يك از زيرجنس ­هاي (Ctenodaphnia) Daphnia و (Daphnia) Daphnia در 29 محل مختلف يافت شدند. برخي متغير­هاي بوم ­شناختي مثل دما، شوري، pH، ارتفاع، طول و عرض جغرافيايي، به همراه 19 متغير اقليمي، براي تجزيه و تحليل آماري عوامل محيطي موثر بر توزيع گونه­ ها مورد بررسي قرار گرفتند. متغيرهاي ميانگين دماي سالانه، متوسط دماي سردترين سه ماهه سال و ارتفاع، در بين گونه ­ها متفاوت بودند و در نتيجه از نيازهاي محيطي موثر بر آن ها محسوب مي­ شوند. رابطه­ ي توزيع دافني با متغيرهاي ميانگين دماي سالانه و ارتفاع، مثبت و با متغير متوسط دماي سردترين سه ماهه سال منفي بود. در كل مي­ توان گفت تغييرات دمايي، به ­عنوان تنها عوامل موثر بر توزيع دافني به حساب مي­ آيند و متغير­هاي مرتبط با بارندگي تاثير گذار نمي ­باشند.

The Daphnia distribution in Iran has been slightly studied and the information are very vague, although Daphnia is the oldest studied Cladoceran in the world. Here this is the first biogeographical assessment of the Daphnia in Iran. We collected the samples randomly from various stations of the Caspian and Urmia Lake Basins. Four Daphnia (Ctenodaphnia) and four Daphnia (Daphnia) were found in 29 different localities. We examined some ecological variables such as temperature, salinity, pH, altitude, latitude and longitude along with 19 bioclimatic variables for statistical analysis of factors affecting distribution. The average annual temperature, average temperature of the coldest quarter of the year and altitudes varied between the species, and thus were determined their bio-climatic requirements. The relationship between Daphnia distribution and the mean annual temperature and altitude were positive and with the average temperature of the coldest quarter of the year was negative. In general, temperature variations are considered as the only factors influencing the distribution of Daphnia and the variables associated with Precipitation are not affected.