تحليل نشانه‌‌‌‌شناسي معشوق در شعر شاملو براساس نظريۀ مايكل ريفاتر مطالعۀ موردي: شعر «سرود آن‌‌كس كه از كوچه به خانه بازمي‌‌‌‌گردد»

نظريۀ نشانه‌‌‌‌شناسي شعر مايكل ريفاتر، از نظريه‌‌‌‌هاي خواننده‌‌‌‌محور سدۀ بيستم اروپاست كه در تحليل شعر‌‌‌‌هاي اروپايي بسيار تأثيرگذار بوده‌‌است. در پژوهش حاضر با بهره‌‌‌‌گيري از نظريۀ مذكور، موضوع معشوق در نمونه‌‌‌‌اي از شعر معاصر از شاملو بررسي شده‌‌است. پژوهشگران پس از خوانش اكتشافي، با بهره‌‌‌‌گيري از توانش ادبي به خوانش پس‌‌‌‌كنشانۀ شعر پرداخته‌‌‌‌اند. انباشت‌‌‌‌هايي با معنابن‌‌‌‌هاي «فرزند» و «معشوق»، انديشۀ غالب شعر را نشان‌‌داد. از بررسي منظومه‌‌‌‌هاي توصيفي با هسته‌‌‌‌هاي «تولد»، «معشوق» و «خانه» و رابطۀ اين انگاره‌‌‌‌هاي بنيادين با انباشت‌‌‌‌ها، جمله‌‌‌‌هاي حدسي در قالب هيپوگرام حاصل شد. ماتريس ساختاري شعر كه دربرگيرندۀ ويژگي‌‌‌‌هاي خاص معشوق شعر شاملو است، به اين ترتيب است: اميد به آينده‌‌‌‌اي پربار اشتياق صادقانۀ معشوق معشوق نخستين خوانندۀ نوسروده‌‌‌‌هاي شاعر حضور حقيقي معشوق انگيزۀ سرايش شاعر تشويق معشوق از شاعر معشوق پناهگاه شاعر ناگزيري مردم از پذيرش شعرهاي سپيد شاعر. ويژگي‌‌‌‌هاي خاص معشوق در شعر شاملو از راه بررسي نشانه‌‌‌‌شناختي را مي‌‌‌‌توان اين‌‌‌‌گونه برشمرد: جلوۀ انساني دارد، حقيقي است، داراي هويت فردي، يگانه، زميني و در دسترس است. همچنين هم‌‌‌‌پا، هم‌‌‌‌راه، پناه، قابل‌‌اعتماد، كنش‌‌‌‌ور و انگيزۀ سرايش شـاعر است. پاره‌‌‌‌‌‌اي از زندگي واقعي اوست. دوست دارد و دوست داشته‌‌‌‌‌‌مي‌‌‌‌شود.