مقايسه عملكرد روش‌هاي جبري و زمين‌آمار در تعيين تغييرات مكاني كيفيت آب زيرزميني دشت بروجن

رشد جمعيت و افزايش استفاده از منابع آب براي استفاده‌هاي كشاورزي، صنعتي و شرب از عوامل اصلي كاهش كيفيت و آلودگي آب‌هاي زيرزميني است. به‌سبب بهره برداري بي‌رويه منابع آب زيرزميني در دشت حاصلخيز بروجن طي ساليان اخير، اين منطقه به‌عنوان دشت ممنوعه بحراني شناخته شده است. هدف اصلي پژوهش حاضر، بررسي كيفيت آب زيرزميني در آبخوان دشت بروجن با استفاده از روش‌هاي تحليل مكاني جبري و زمين‌آماري مي‌باشد. بدين منظور از داده‌هاي 19 چاه نمونه‌برداري در دوره‌ي زماني 1392-1368، جهت بررسي كيفيت آب زيرزميني دشت بروجن استفاده شد. تغييرات مكاني پارامترهاي كيفيت آب با روش‌هاي جبري IDW، RBF و زمين‌آماري كريجينگ مورد ارزيابي قرار گرفت. با استفاده از روش ارزيابي متقابل شامل شاخص‌هاي ميانگين خطا و ريشه‌ دوم مربع ميانگين خطا، نتايج روش‌هاي درون‌يابي مورد آزمون قرار گرفتند و روش مناسب جهت پهنه‌بندي پارامتر‌هاي كيفي مختلف انتخاب شد. بر اساس نتايج تخمين مكاني پارامتر‌هاي كيفي آب زيرزميني دشت بروجن، براي پارامتر سختي كل (TH) روش كريجينگ (30.72=RMSE و 0.09=ME)، به‌عنوان روش مناسب انتخاب شد. هم‌چنين براي پارامترهاي‌ pH و SAR، غلظت يون كلر و غلظت يون سولفات روش RBF با مقادير ريشه‌ دوم مربع ميانگين خطا برابر 0.05، 0.33، 0.27 و 0.4 براي تخمين مكاني مناسب مي‌باشد. در حالي‌كه پارامترهاي EC و TDS با روش وزن‌دهي عكس فاصله و مقادير RMSE به‌ترتيب (84.62 و 56.36) بهتر تخمين شده‌اند. در مجموع، با مقايسه نقشه‌هاي تهيه شده براي پارامترهاي سختي كل، هدايت الكتريكي، غلظت يون كلر، غلظت يون سولفات و نسبت جذبي سديم مشاهده مي‌شود كه پهنه‌هاي مشخص شده براي اين پارامترها تقريبأ از يك الگوي خاص پيروي كرده و ميزان حداقل و حداكثر تمامي پارامترها در نواحي مشتركي از دشت واقع شده است.