دگرديسي فضايي روستاهاي ناحيه پيراشهري؛ مورد پژوهي: نايسر، شهر سنندج

Spatial Metamorphosis of Peri-Urban; the Case of: Naysar, Sanandaj

بيش از نيمي از جمعيت جهان در نواحي شهري زندگي مي­كنند. در صد سال اخير روند روبه افزايش آن سكونتگاه­هاي همجوار شهرها را نيز تحت تاثير قرار داده است. نواحي همجوار شهرها عموماً به صورت خودرو توسط مهاجرين و ساكنين كم­درآمد شكل مي گيرند. نايسر نيز سكونتگاه كوچك مجاور شهر سنندج كه كمتر از دو دهه با انفجار جمعيتي شديد مواجه و به شهر سنندج ملحق گرديد. تحقيق حاضر به بررسي دگرديسي فضايي ناحيه پيراشهري از ديدگاه سه گروه اجتماع حرفه اي، دانشگاهي، ساكنين نايسر پرداخته است، كه دگرديسي فضايي و عوامل اثرگذار بر آن را در ابعاد اجتماعي، اقتصادي، محيطي و مديريتي نهادي را مورد تحليل قرار داده است. يافته­هاي تحقيق نشان مي­دهد عوامل فقر شهري، مجاورت، دسترسي، عدم نظارت مديريت شهري بر معاملات زمين و تغيير كاربري اراضي واقع در حريم شهر را بر افزايش جمعيت محدوده مورد مطالعه موثر تشخيص داده‌اند. مهاجرين وارد شده به نايسر به دليل شرايط نامتعادل اقتصادي، نايسر را انتخاب نموده اند، انتخابي از سر اجبار و نه اختيار، نايسر با تغيير ويژگي هاي جمعيتي، تغيير كاربري اراضي به ساخت وسازهاي غالب مسكوني به سرعت در حال تغيير بوده است و مي توان گفت از لحاظ اقتصادي، اجتماعي و كالبدي به تدريج ويژگي هاي شهري را بدست آورده است.

More than half of world's population lives in urban areas. Permanent increasing population has also affected peri-urban areas during this 100 years. Peri-urban areas are formed in an organic and without planning sense by new comers who belong to the lower middle class and low-income urban residents. Naysar was formerly a small settlement placed in the east of Sanandaj, but during two very recent decades it has experienced a tremendous increasing amount of settlers then merged into Sanandaj City immediately. The purpose of this study is to investigate the metamorphosis of peri-urban areas emphasizing on Naysar according to the view three different groups of community including: specialists, academics, and settlers of Naysar. The analysis has been done by considering social, economic, environmental, and institutional management approaches. The findings of the research show several factors influencing on spatial metamorphosis: urban poverty, neighboring and accessibility, The lack of supervision of urban management on land transactions and the change in the use of land located in the city on the increase in the population identified the effective study area. Economic problems lead the lower middle class community to settle in Naysar and land use of Naysar has been changed in parallel with changing characteristics of population. Through the findings, we can observe that Naysar has been gradually gaining economically, socially and physically gained urban characteristics.