كليدواژه :
برهمكنش ژنوتيپ و محيط , محيط كلان , ژنوتيپ ايده آل , سازگاري خصوصي
چكيده فارسي :
نمودار بايپلات حاصل از اثر ژنوتيپ و برهمكنش ژنوتيپ × محيط كه براي بررسي پايداري ژنوتيپها استفاده ميشود، GGE biplot ناميده ميشود. در اين روش، گزينش ارقام پايدار بر اساس هر دو اثر ژنوتيپ و برهمكنش ژنوتيپ × محيط انجام ميگيرد. در اين تحقيق، پايداري 18 ژنوتيپ گندم نان در شش محيط (سه سال و دو شرايط محيطي، آبي و ديم) مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار تحت هر دو شرايط ديم و آبي در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه رازي كرمانشاه طي سالهاي زراعي (1391-1389) و (1394-1393) انجام شد. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه اثر محيط 1/80 درصد، اثر ژنوتيپ 16/10 درصد و برهمكنش ژنوتيپ × محيط 74/9 درصد از تغييرات كل را توجيه كردند. ژنوتيپهاي پيشتاز و WC-4530 نزديكترين ژنوتيپ به ژنوتيپ ايده آل بودند. به دليل همبستگي بالاي بين محيطهاي E3 (مكان ديم، 91-90) و E4 (مكان آبي، 91-90) و E1 (مكان ديم، 90-89)، E2 (مكان آبي،90 -89) و E5 (مكان ديم، 94-93)، اين محيط ها به عنوان محيط هاي مشابه شناسايي شدند. بررسي همزمان پايداري و عملكرد ژنوتيپها نشان داد كه ژنوتيپ WC-4530 ژنوتيپ پايدار و عملكرد بالا است. بررسي نمودار چند ضلعي منجر به شناسايي سه محيط كلان و پنج ژنوتيپ برتر شد و در هر محيط هم ژنوتيپ سازگار با آن محيط تعيين شد. تمام محيط هاي آزمايش از قدرت تفكيك خوبي برخودار بودند
چكيده لاتين :
Biplot related to the effects of genotype and genotype × environment is called GGE biplot. This method is used to assess the stability of genotypes. In this methodology, selection of sustainable varieties is based on genotype and genotype by environment interaction effects. In this research, the stability of 18 bread wheat genotypes was investigated in six environments (three years and two environmental conditions, irrigated and rainfed). The experiment was carried out in randomized complete block design with three replications under both conditions in experimental field of Faculty of Agriculture, Razi University, Kermanshah, Iran, during three years (2010-2012 and 2014-2015). The results of combined analysis of variance showed that the environment, genotype and genotype by environment interaction effects were 75%, 5.9% and 14.9% of total variance, respectively. Pishtaz and WC-4530 genotypes were the nearest genotypes to ideal genotype. Due to the high correlation between E1 (rainfed condition, 2010-2011) and E2 (irrigated condition, 2010-2011) and among E5 (rainfed condition, 2014-2015), E3 (rainfed condition, 2011-2012) and E4 (irrigated condition, 2011-2012), these environments were identified as similar environments. Simultaneous evalution of stability and yield of the studied genotypes showed that WC-4530 is stable and high yielding genotype. View of polygon graph revealed five superior genotypes and three mega-environments, and the compatible genotypes were determined for each mega-environment. All experimental environments had good differentiation ability.
