پديد آورندگان :
پارسي زاده، فرخ پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله , پيشنمازي، پروانه دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران شمال , نصراللهي، اكبر دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي
كليدواژه :
مخاطرات طبيعي , زلزله , روزنامه , خبري , پوشش , بحران
چكيده فارسي :
ايران در معرض مخاطرات محيطي و طبيعي مختلفي قرار دارد. يكي از اين مخاطرات كه گاهي كشور را با بحران مواجه مي‌كند زلزله است كه وقوع آن در كشور از ديگر مخاطرات محيطي بيشتر است؛ به‌طوري كه فقط در سال گذشته بيش از يكصد زلزلۀ شديدتر از 4 ريشتر، مناطق مختلف كشور را لرزاند. زلزلۀ 29 آذر 1396 ماهدشت كرج، شايد مهم‌ترين واقعۀ لرزه‌اي سال گذشتۀ كشور بود. اين زلزله تلفاتي نداشت، اما به‌دليل تأثيرگذاري آن بر كلانشهر تهران، مهم تلقي مي‌شود و بررسي و تحقيق دربارۀ چگونگي بازنمايي آن در مطبوعات، با توجه به تأثير مهم رسانه‌ها در مديريت مخاطرات و جلوگيري از تبديل آن به بحران ضروري است. به‌منظور شناخت چگونگي پوشش خبري و مواجهۀ رسانه‌اي با اين رويداد، در اين مقاله، شش روزنامۀ پرشمارگان (همشهري، ايران، كيهان، شرق، شهروند و جوان) در مقطع زماني سه روز پس از وقوع زلزله، به روش تحليل محتواي كمّي بررسي شدند. جامعۀ آماري پژوهش، شامل همۀ اخبار، گزارش‌ها، مقالات و مطالب مرتبط با زلزلۀ تهران در روزنامه‌هاي مذكور بود كه به روش تمام‌شماري انتخاب شدند. در مجموع در دامنۀ زماني ذكرشده 99 مطلب تحليل شد. براساس نتايج اين تحقيق مشخص شد كه عملكرد رسانه‌هاي بررسي‌شده با تأخير و كندي همراه بود. بنابراين اصل سرعت انتشار دچار نقصان بوده و از رويكرد قانون طبيعي پيروي كرده است. استفاده از رسانه‌هاي مبتني بر وب، بستر فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي براي اطلاع‌رساني توسط نهادهاي متولي مديريت بحران و نيز بهره‌گيري از شيوه‌هاي نوين روزنامه‌نگاري مثل اينفوگرافي در مطبوعات كشور حضور كمرنگي دارد. اين نكته نيازمند توجه، بازنگري و اقدام لازم است. راهبرد رسانه‌هاي بررسي‌شده در خصوص آرامش‌زايي دچار نقصان است و اين موضوع حاكي از آن است كه رسانه‌ها به وظايف خود در مراحل مختلف بحران اشراف كامل ندارند. بيشتر مطالب توسط خبرنگاران خود روزنامه‌ها توليد شد و مطالب منتشرشده بدون تعارض بود كه نشان‌دهندۀ دقت و صحت زياد مطالب منتشرشده است. رويكرد بيشتر روزنامه‌ها رويدادمدار بود و كمتر به فرايند واقعه و چرايي و چگونگي آن پرداخته شد و به‌عبارتي مقالات تحليلي چندان زياد نبود.
چكيده لاتين :
Introduction: It seems it is difficult to give a comprehensive definition on environmental hazards and risks. Burton and Keith has defined them as physical elements of the environment that are harmful to humans and created by external forces superior to human power. (Smith;1392,17). Generally speaking, a comprehensive definition of risk is that it implies a serious incident, phenomenon, process, situation or activity that may be harmful to a person, population, society and environment. (Moghimi, 2014, 12) Environmental hazards become crisis, if not managed and controlled. The crisis, as defined by the World Health Organization, is a severe environmental and psychosocial disruption that goes well beyond the capacity of community acceptance )WHO 1992).
Iran has been exposed to various dangers; one of these risks, which sometimes confronts the country with a crisis is an earthquake. Just last year, more than one hundred earthquakes higher than 4 magnitudes occurred in different parts of the country. Karaj earthquake on December 2017, perhaps was the most important earthquake in the last year. Although this earthquake did not have fatalities, it is important because of its impact on Tehran's metropolis.
Materials & Methods: In order to reduce the damages of hazards and crises, a planning is required by a variety of tools, including the media. To this end, in order to produce a suitable model in the field of news coverage, dissemination of information, and communication, the contents of six widely published newspapers including: Hamshahri, Iran, Kayhan, Shargh, Shahrvad, and Javan, have been analyzed after Mahdasht earthquake for a period of 3 days.
Results: The result shows that performance of the newspapers for, dissemination of information could not satisfy the needs of audiences. Therefore, the principle of circulation of news was inadequate and they followed the natural law approach. The use of cyberspace and social media for informing, as well as new ways of journalism, such as infographics in the press, is diminishing, and this requires more attention and action. The strategy of the newspapers in terms of calmness of society was inadequate. Most of the material of the newspapers was produced by journalists itself and the published material was without conflict, which indicates the accuracy of the published material. The approach of most newspapers was eventful and less relevant to analytical articles.
