تبيين و تحليل فضايي علل و پيامدهاي تخلفات ساختماني مورد پژوهشي: شهر زاهدان

Explanation and Spatial Analysis of Causes and Consequences of Construction Infractions Case Study: Zahedan City

مقدمه: تخلفات ساختماني يكي از ناهنجاري‌ها و مسائل موجود در شهرها و به‌ويژه كلان‌شهرهاي در حال توسعه است كه برخورد و حل آن در سيستم مديريتي ناكارآمد به آساني امكان‌پذير نيست. اهداف: تحقيق حاضر با هدف آسيب‌شناسي تخلفات ساختماني و ساخت‌وسازهاي غيرمجاز در شهر زاهدان، به ارزيابي وضعيت موجود و پراكندگي اين پديده در سطح شهر زاهدان پرداخته است. مواد و روش‌ها: با توجه به مؤلفه‌هاي مورد بررسي و ماهيت كاربردي، روش اين پژوهش توصيفي - تحليلي مي‌باشد. اطلاعات موردنياز به دو شيوه كتابخانه‌اي (كتاب، آمارنامه و نقشه) و ميداني (بررسي پرونده‌هاي تخلفات از سال 1384 تا 1393) گردآوري شده است. ازآنجاكه يكي از اهداف اين پژوهش نشان دادن پراكندگي تخلفات در سطح شهر و سطح‌بندي محلات و مناطق شهري مي‌باشد، با استفاده از شاخص ميانگين نزديك‌ترين همسايه الگوي توزيع تخلفات مشخص گرديده است. سپس با مدل ميانگين وزني جغرافيايي سطح‌بندي محلات و با مدل كوپراس سطح‌بندي مناطق در ميزان تخلفات ساختماني، صورت گرفته است. سرانجام جهت ترسيم نقشه‌ها نيز از نرم‌افزارهاي GIS بهره گرفته ‌شده است. نتيجه‌گيري: نتايج حاصله نشان مي‌دهد تخلفات ساختماني در شهر زاهدان نه ناشي از فقر و در محلات حاشيه‌نشين شهر، بلكه در محلات و شهرك‌هاي قانوني و بيشتر توسط افرادي صورت مي‌گيرد كه در پي قانون‌گريزي و سودجويي اقتصادي بوده‌اند. براساس نقشه‌هاي ترسيمي از پراكندگي تخلفات ساختماني در شهر زاهدان طي دوره ده ساله (1384-1393)، درمي‌يابيم كه ابتدا كمترين تخلف در منطقه 5 بوده است ولي با احداث منطقه زيباشهر تخلفات ساختماني روز به روز سير صعودي داشته و در سال‌هاي پاياني دوره، منطقه 5 بيشترين تخلفات را در خود جاي داده است. نكته قابل توجه اين است كه مناطق 2 و 3 شهرداري در تمام سال‌هاي اين دوره ميزان تخلفاتي مشابه را نشان داده؛ و از ابتداي دوره تا سال 93 تغييرات چشم‌گيري از لحاظ كاهش يا افزايش تخلفات نداشته‌اند.

Introduction and Background Construction violations are one of the problems in cities and especially metropolitan developing cities, which cannot easily be solved with an inefficient management system. Aims The purpose of this study was to evaluate the existing situation and the distribution of this phenomenon in Zahedan city with the aim of the pathology of construction and construction violations in the city of Zahedan. Methodology According to the studied components and applied nature, the method of this research is descriptive-analytic. The required information is gathered with two methods including literature and library research (books, statistics, and maps) and field study (review of cases of violations from 2005 to 2014). One of the objectives of this research is to show the pattern of dispersion of violations in the city and the leveling of neighborhoods and urban regions. This pattern has been determined using the mean of the nearest neighbor of the distribution pattern of violation. Then, by means of the weighted average model geographical distribution of the neighborhoods, and with the Coopers model, ranking of neighborhoods in the number of violations of construction in the neighborhoods is specified. Finally, GIS software has been used to draw maps. Conclusion The results show that construction violations in Zahedan are not caused by poverty and in marginal settlements, but also in neighborhoods and legal settlements, and by more people who have sought to escape the law and economic profit. Based on the drawings of the dispersion of construction violations in the city of Zahedan during the 10 year period (2005 - 2014), we find that the first violation was first in region 5, but with the construction of the beautiful city region, construction violations have risen stage by stage and at the end of studied period, district 5 has the most violations. It is noteworthy that 2nd and 3rd municipalities district during the entire year showed similar violations, and since the beginning of the year until 2005 there have been no significant changes in terms of decreasing or increasing violations.