مقايسه كارايي برخي مدل‌هاي نفوذ آب به خاك بر اساس داده‌هاي به دست آمده از استوانه‌هاي دوگانه و نرم‌افزار HYDRUS-1D

نفوذ آب به خاك يكي از مهم ترين فرآيندهاي فيزيكي خاك است. اهميت فرآيند نفوذ سبب شده كه مدل هاي فيزيكي و تجربي گوناگوني به‌منظور كمّي‌سازي اين پديده ارائه شود. هركدام از اين مدل ها بسته به روش اندازه گيري كارايي متفاوتي را نشان مي دهند. لذا در پژوهش حاضر داده هاي حاصل از آزمايش هاي نفوذپذيري به روش استوانه هاي دوگانه در كلاس هاي بافتي متفاوت و از مناطق مختلف كشور جمع آوري شد. سپس شرايط نفوذ آب به خاك در محيط نرم افزار HYDRUS-1D براي مناطق موردنظر، شبيه سازي و داده هاي نفوذ عمودي آب به خاك به روش حل مستقيم معادله ريچاردز استخراج شد. براي كمّي‌سازي ويژگي هاي هيدروليكي خاك در معادله ريچاردز از مدل ون گنوختنمعلم استفاده شد. به اين منظور پارامترهاي هيدروليكي مدل ون گنوختنمعلم با استفاده از روش حل عددي معكوس در محيط HYDRUS براي خاك هر منطقه بهينه‌سازي شد و مورد استفاده قرار گرفت. به‌منظور ارزيابي عملكرد مدل هاي نفوذ هورتون، كوستياكوف، كوستياكوفلوييز و فيليپ بر اساس هر دو گروه داده هاي اندازه گيري شده و شبيه‌سازي‌شده از آماره‌هاي ميانگين خطا (ME)، ريشه ي ميانگين مربعات خطا (RMSE)، ميانگين قدرمطلق ميانگين خطا (MAME)، ضريب همبستگي پيرسون (r) و كارايي مدل (EF) استفاده شد. نتايج نشان داد كه در داده هاي نفوذ اندازه گيري شده با استوانه هاي دوگانه در بافت هاي مختلف، مدل كوستياكوفلوييز و در داده هاي نفوذ شبيه‌سازي‌شده با استفاده از نرم‌افزار HYDRUS-1D، مدل هورتون بهترين عملكرد را در برآورد نفوذ تجمعي آب به خاك داشتند. مدل فيليپ نيز در هر دو گروه داده نفوذ اندازه گيري شده و شبيه‌سازي‌شده داراي كم‌ترين كارايي در برآورد نفوذ تجمعي آب به خاك بود.