گرفتگي غشاء در زيست‌راكتور غشايي: سازوكار، انواع، عوامل مؤثر و روش‌هاي كاهش

در طول سه دهه اخير زيست‌راكتور‌هاي غشايي (MBR) براي تصفيه انواع مختلف فاضلاب شهري و صنعتي كاربرد گسترده‌اي يافته‌اند. اما، گرفتگي غشاء و هزينه‌‌هاي هنگفت غشاء موانع اصلي براي كاربرد گسترده‌تر MBR‌ها به‌شمار مي‌آيند. از اين‌رو، درك بهتر از گرفتگي غشاء نه تنها مي‌تواند كليد حل مشكلات باشد، بلكه يكي از عوامل اصلي استفاده هر‌چه بيشتر از فرايند‌هاي غشايي در آينده به‌حساب مي‌آيد. در طول دهه اخير، تحقيقات چشمگيري براي فهم گرفتگي غشاء در MBR انجام شده‌است. در اين مقاله، با هدف كنترل و كاهش گرفتگي غشاء در سيستم‌‌هاي MBR، در ابتدا سازوكارهاي گرفتگي و انواع مختلف گرفتگي از منظر گرفتگي قابل رفع‌شدن و غيرقابل رفع‌شدن و برگشت‌ناپذير، و نيز گرفتگي زيستي، گرفتگي مواد آلي و گرفتگي مواد غيرآلي مورد بحث قرار گرفته است. سپس عوامل مؤثر بر گرفتگي غشاء، شامل خواص فيزيكي غشاء، خواص رشدمايه و زيست‌توده و شرايط عملياتي به‌طور كامل بررسي و درنهايت روش‌هاي كاهش گرفتگي MBR بيان شد.