عنوان مقاله :
مقايسه تفكر و رفتار جريان سلفيه و وهابيه با رفتار اهل سنت در زيارت قبر رسول خدا (ص)
پديد آورندگان :
قائدان ، اصغر دانشگاه تهران - گروه تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي
كليدواژه :
بقيع , زيارت قبور , مرقد شريف پيامبر(ص) , قبرستان بقيع , قبور شهداي احد , سلفيه , وهابيه
چكيده فارسي :
در مورد زيارت قبر رسول خدا(ص) در ميان اهل سنت چهار نظر وجود دارد: عدهاي برآناند كه مستحب مؤكد تا حد وجوب است؛ دستهاي ديگر آن را مباح، دسته سوم مكروه و حرام مقيد، و گروه چهارم آن را حرام مطلق ميدانند. در اين ميان سلفيه و وهابيه، كه در گروه سوم و چهارم قرار ميگيرند، زيارت قبور، از جمله مرقد رسول خدا(ص) را بر دو نوع ميدانند: زيارت شرعي و زيارت بدعي و حرام. در اين ميان گروهي مثل ابن تيميه، ابن قيم و پيروانشان تحت عنوان سلفيه، معتقدند ابتدا در اسلام زيارت قبور نهي شده و سپس پيامبر(ص) آن را نسخ كردهاند و فرمان به زيارت قبور دادهاند. بنابر اين حرمت آن مقيد و مشروط بر آن است كه اولاً «شد الرحال» بر آن مترتب گردد و ثانياً اعمال خلاف شرع در كنار آن، مثل توقف كنار قبر، حاجت خواستن، شفاعت طلبيدن و نياحه و استلام قبر و...، انجام شود؛ وگرنه مشروع و جايز است. گروه چهارم از جمله ابن بطال، ابن بطه، ابن سيرين، ابراهيم نخعي و شعبي و نيز علماي وهابيه معاصر، زيارت آن حضرت را مطلقاً، حتي بدون «شد الرحال»، حرام ميدانند. در اين تحقيق بر آنيم تا ابتدا ضمن بررسي عقايد و آراي چهارگانه، با ارائه رواياتي از رسول خدا9، عملكرد صحابه، تابعين و علماي مذاهب اسلامي در متون روايي و تاريخي اهل سنت درباره زيارت قبر آن حضرت، به اين مسئله پاسخ دهيم كه چه تفاوت ديدگاهي و رفتاري بين قاطبه اهل سنت و سلفيه و وهابيه در مورد اين موضوع وجود دارد. نتيجه اين تحقيق نشان ميدهد ضمن آنكه رواياتي در خصوص استحباب و سفارش اكيد براي زيارت قبر رسول خدا9 در متون روايي اهل سنت وجود دارد، همواره صحابه، تابعين، فقها و بزرگان مذاهب اسلامي به زيارت آن حضرت ميرفتهاند و شد الرحال را منافي آن نميدانستند. بنابراين در اين خصوص تفاوت آشكار و معناداري بين آراي اهل سنت به طور عام، و جريان سلفيه و وهابيه به طور خاص ديده ميشود.
عنوان نشريه :
پژوهشنامه حج و زيارت
عنوان نشريه :
پژوهشنامه حج و زيارت