ارزيابي برنامه‌هاي رسمي آموزش فني و حرفه‌اي بر مبناي شواهد پژوهشي

در طول دو دهه‌ي گذشته، پژوهش‌هاي فراواني در خصوص آموزش و پرورش فني و حرفه‌اي انجام شده است. مقاله‌ي حاضر حاصل تحليل محتواي 147 سند پژوهشي مربوط به برنامه‌هاي آموزش و پرورش فني و حرفه‌اي است. در كمتر از 20 درصد اين اسناد پژوهشي به نقاط مثبت برنامه شاخه‌هاي آموزش فني و حرفه‌اي و كار دانش اشاره شده است. در حالي كه در بيش از 80 درصد گزارش هاي پژوهشي، بر جنبه‌هاي منفي اين برنامه‌ها تأكيد شده است. به‌عبارتي ديگر، نگرش ها و واكنش هاي منفي گروه هاي ذي ربط نسبت به برنامه‌هاي مورد نظر، دست‌كم در 80 درصد اسناد پژوهشي منعكس شده است و شواهد ناظر بر جنبه‌هاي منفي بسيار روشن تر و نافذتر از شواهد و دلايلي است كه براي نشان دادن نقاط مثبت ارايه شده اند. شواهد پژوهشي بر گسيختگي‌ بخش آموزش و پرورش فني و حرفه‌اي از نظام آموزش كشور، نابساماني و نبود رابطه‌ي نظام‌مند ميان نيازهاي جامعه و برنامه‌هاي آموزش فني و حرفه‌اي،‌‌ ضعف آموزش عمومي و مهارت‌هاي عملي پايه، پايين بودن منزلت اجتماعي آموزش فني و حرفه‌اي و فقدان شايستگي‌هاي كافي براي برنامه‌ريزي، اجرا و ارزشيابي اين برنامه‌ها دلالت دارند. در اين مقاله چالش‌ها و عوامل بازدارنده موفقيت آموزش‌هاي فني و حرفه‌اي با توجه به وضع موجود آموزش فني و حرفه‌اي در كشور كه در اسناد پژوهشي منعكس شده‌، بيان و سپس با توجه به فرصت‌هاي موجود پيشنهادهايي ارايه شده ‌است.