امپراتوري نگاه خيره: از قدرت منتشرِ فوكويي به كيچ در كوندرا (مطالعه موردي: رمان بار هستي)

مسألۀ اصليِ مقالۀ حاضر اين است كه چه رابطه اي ميان مفهوم فوكويي از قدرت با مفهوم كيچ در رمان بار هستي اثر ميلان كوندرا وجود دارد؟ به عبارت ديگر، پرسش محوري اين است كه چگونه ظهور كيچ ملازم است با مفهوم قدرتِ منتشر در جهان مدرن؟ يكي از اهداف اين مطالعۀ تطبيقي كه بر خوانشِ فوكويي از رمان بارِ هستي(كوندرا) متمركز شده، اين است كه بدون فراروي از مفهوم سنتيِ قدرت نمي توان پديدۀ كيچ را در كوندرا توضيح داد. چنين دريافت متفاوتي از قدرت را فوكو در اختيار ما مي نهد. فوكو و كوندرا از قدرتِ بدون سوژه سخن مي گويند: امپراتوري نگاه خيره. در نگاه آنان، مفهوم قدرت/كيچ به فراسوي دوقطبيِ ليبراليسمكمونيسم ارجاع دارد. در اين مقاله، از تقابل مفهوم قدرتِ مكان زدايي شده در برابر قدرت متمركز، زيبايي شناسيِ اتفاق در برابر زيبايي شناسي همگاني، امر تكين در برابر يكسانيِ هستي شناختي، مؤلف محوري در مقابل مرگ مؤلف، بحث مي شود. اين دوقطبي ها، محصول چرخش مفهوم قدرت در جهان مدرن است. بنابراين، يكي از اهداف پژوهش حاضر، نشان دادن پيامدهاي قدرت مدرن در چهار بُعد سياستزيبايي شناسيهستي شناسيادبيات است. كاربرد اين مقاله، از يكسو، نشان دادن اهميت نقد فلسفي در تحليل رمان و از سوي ديگر، پيوند انديشۀ پست مدرن با رمان هاي كوندرا است.