تحليل قطعۀ هفت خوان اثر بهزاد رنجبران با تمركز بر نحوۀ ايجاد وحدت و تنوع

اين پژوهش به روش تحليلي، به بررسي تكنيك هايي كه مؤيد وحدت و تنوع در قطعۀ «هفت خوانِ» رنجبران است، مي پردازد. به عنوان هدف كلي، تكنيك هاي بسط و گسترش رنجبران در طول اثر مطالعه مي شود كه براي دست يابي به اين مهم، فرم اثر، ساختارهاي هارموني و شيوه هاي بسط و گسترش موتيوي مورد بررسي قرار مي گيرد. فرم اثر منطبق بر فرم هاي رايج كلاسيك نيست اما داراي اشتراك هايي با فرم سونات است. پايبندي به ساختارهاي هارموني همچون تريادها و به طور كلي ترايكوردها، آكوردهاي چهارصدايي، پلي كوردها، انبوهه و شبه انبوهه ها و همچنين تسلسل آنها، باعث ايجاد وحدت و تنوعِ هارمونيك و ملوديك در طول اثر شده است. اين اثر داراي يك موتيو سه نتي بر اساس نت هاي سيلاديزسي است كه نقشي كليدي در پيوند بين اجزاي شكل دهندۀ فرم اثر دارد. اين فيگور در طول اثر به شكل هاي متنوع ظاهر مي شود و دگرگوني هاي آن بر اساس تغييرات ريتميك دسته بندي شده است. هستۀ تماتيك داراي چهار جزء است؛ به طوري كه جزء اول تا سوم به صورت حركت برودري تحتاني و فوقاني ظاهر و سپس جزء چهارم به آن اضافه مي شود. اين مقاله نشان مي دهد كه چگونه موتيو چهار جزئي، از طرفي براي ايجاد وحدت، بارها تكرار و از طرف ديگر همزمان با تكرارها، دچار دگرگوني هاي مختلف مي شود.