حاكميت اصل تطابق عوالم در تبيين«تجسم اعمال» در حكمت متعاليه

نظريه «تجسم اعمال» به معناي تجسم يافتن نيّت‌ها، افكار و اعمال انسان در نشئه بعد، يكي از آموزه‌هاي مطرح در معادشناسي اسلامي است كه مدافعان و منتقداني دارد. ملاصدرا با استفاده از اصول شاخص حكمت متعاليه، براهيني براي اثبات عقلاني اين موضوع ارائه داده است. اصل حاكم بر اين براهين «تطابق عوالم»است. تطابق عوالم به معناي حضور عوالم مادون در عوالم مافوق به نحو اعلي و اشرف در حكمت متعاليه بر مبناي اصول صرافت، بساطت و تشكيك وجود و وجود رابط معلول، اثبات مي‌شود. ملاصدرا با اصل تطابق عوالم، تجسم اعمال را اثبات و تبيين مي‌نمايد. اثبات تجسم اعمال طبق اصل تطابق عوالم به نوعي اثبات معاد جسماني را نيز در پي دارد. علاوه بر اين‌كه استدلال ديگر ملاصدرا بر معاد جسماني بر مبناي اتحاد عاقل و معقول و قابل ارجاع به استدلال، طبق تطابق عوالم است.