پديد آورندگان :
علوي لنگرودي، مجيد دانشگاه علوم پزشكي يزد , فلاح زاده، حسين دانشگاه علوم پزشكي يزد - دانشكده بهداشت - گروه آمار زيستي و اپيدميولوژي , مصطفوي، فيروزه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان - دانشكده بهداشت - گروه آموزش بهداشت و ارتقاي سلامت
كليدواژه :
آگاهي , بهورز , سرطان كولون , مدل اعتقاد بهداشتي , نگرش
چكيده فارسي :
مقدمه: پيشگيري از بيماري‌هاي غير واگير يك موضوع مهم در ارتقاي سطح خدمات بهداشتي بوده و آموزش آن با استفاده از مدل‌ها و تئوري‌هاي آموزش بهداشت امكان‌پذير مي‌باشد. در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف تعيين تأثير آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر آگاهي و نگرش بهورزان شهرستان يزد در مورد غربالگري سرطان كولون انجام شد.
روش‌‌ها: در مطالعه نيمه‌تجربي حاضر تمامي 28 بهورز تحت پوشش مركز بهداشت شهرستان يزد مورد مطالعه قرار گرفتند. براي جمع‌آوري اطلاعات از پرسشنامه‌اي شامل دو قسمت استفاده شد: الف. سؤالات دموگرافيك و ب. سؤالات آگاهي، حساسيت درك شده، شدت درك شده، منافع درك شده، موانع درك شده، خودكارآمدي و رفتار درك شده. مداخله آموزشي مورد نظر در اين پژوهش طي سه جلسه آموزشي ارائه گرديد. در انتها، داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS 20 و آزمون‌هاي آماري Kolmogorov–Smirnov، T زوجي و ويلكاكسون تجزيه و تحليل گرديدند.
يافته‌ها: نتايج نشان دادند كه پس از مداخله آموزشي، ميانگين نمره آگاهي بهورزان در ارتباط با غربالگري سرطان كولون به طور معناداري افزايش پيدا كرده است (0/013=P). همچنين ميانگين نمرات حساسيت درك شده (0/047=P)، شدت درك شده (0/324=P)، منافع درك شده (0/001>P)، خودكارآمدي (0/003=P) و رفتار درك شده (0/001>P) پس از اجراي مداخله آموزشي افزايش يافت؛ اما ميانگين نمره موانع درك شده (0/746=P) كاهش داشت.
نتيجه‌گيري: سازه‌هاي الگوي اعتقاد بهداشتي مي‌توانند به عنوان يك چارچوب مناسب جهت طراحي مداخلات آموزشي غربالگري سرطان كولون در راستاي بهبود رفتارهاي ارتقادهنده سلامتي در بهورزان استفاده شوند.
چكيده لاتين :
Background: Noncommunicable disease prevention is an important issue
in promoting health services and its training is possible through health
education models and theories. The present study aimed to determine the
effect of education based on the health belief model on the knowledge and
attitude of health care workers towards colon cancer screening in Yazd, Iran.
Methods: In this quasi-experimental study, all 28 health care workers
working at the Health Center of Yazd, Iran, were selected for the study. For
the purpose of data collection, a questionnaire comprising of two sections
was used. 1) Demographic items. 2) knowledge-related items, including
perceived sensitivity, perceived severity, perceived benefits, perceived
barriers, self-efficacy, and perceived behavior. A three-session educational
intervention was provided. The collected data were analyzed in SPSS
(version 20) software and Kolmogorov-Smirnov test, Paired t-test, and
Wilcoxon tests were used in the current study.
Findings: The results of the present study showed that after the educational
intervention, the mean score of the health care workers' knowledge about
colon cancer screening significantly increased (P=0.013). In addition, the
mean scores of the perceived sensitivity (P=0.047), perceived severity
(P=0.324), perceived benefits (P<0.001), self-efficacy (P=0.003), and
perceived behavior (P<0.001) increased after the educational intervention.
However, the mean score of perceived barriers decreased after the
intervention (P=0.746).
Conclusion: Health belief model constructs can be used as an appropriate
framework for designing colon cancer screening interventions to improve
the health-promoting behaviors of health care workers.
