جنبه¬هاي عارفانۀ حيا در غزليات شمس

حيا از صفات بسيار مهم و برجسته در فرهنگ و اخلاق ديني و نيز يكي از اوصاف درخور و پر­اهميت در مباحث عرفاني است كه اطلاق آن هم بر حق - تعالي - و هم بر انسان جايز مي‌باشد. به جهت جايگاه والايي كه اين صفت در تعالي روحي و معرفت الهي دارد، بسيار مورد توجة عارفان قرار گرفته است. در اين پژوهش كه با روشي توصيفي تحليلي تدوين يافته، ضمن بررسي حيا و شرم در قرآن و سنّت و نگرش‌هاي مختلف عرفاني، به بررسي جنبه‌هاي عارفانۀ حيا از منظر مولوي با تكيه بر غزلياتش پرداخته شده است. اين بررسي نشان مي‌دهد كه با وجود تأكيدي كه عارفان پيشين بر رعايت حيا درهمۀ مراحل سلوك دارند و برخي آن را ازاحوال مقربان مي‌دانند؛ اما مفهوم و دريافت مولوي از اين موضوع كاملا با ديگران متفاوت است. وي حيا را در ساحت عشق كه از نظر او و ساير عارفان نهايت قرب الهي است؛ گاه لازم نمي­شمارد.