فرسودگي شغلي از ديدگاه آموزش دهندگان سلامت: تبيين دلايل و نيازها

Job Burnout from the Perspective of Health Educators: Challenges and Needs

زمينه و هدف: فرسودگي شغلي در بين آموزش دهندگان سلامت رو به افزايش بوده و پيامدهاي ناگوار جسمي، رواني و اجتماعي را به همراه دارد. هدف از مطالعه حاضر تبيين علل فرسودگي شغلي از ديدگاه آموزش دهندگان سلامت و شناسايي نيازهاي آنان براي كاهش آن بود. روش كار: اين مطالعه كيفي در پايگاه هاي خدمات جامع سلامت شهر سنندج در غرب ايران در سال 1396 انجام گرفت. با استفاده از روش نمونه گيري هدفمند 15 آموزش دهنده سلامت وارد مطالعه شدند. داده ها از طريق مصاحبه هاي فردي و بحث گروهي نيمه ساختار يافته، مشاهده و ياداشت در عرصه جمع آوري و با استفاده از رويكرد تحليل محتواي قرار دادي تجزيه و تحليل گرديد. جهت حمايت از صحت و استحكام داده‌ها، معيار مقبوليت، تأييد پذيري و انتقال پذيري لحاظ شد. نتايج: دلايل فرسودگي شغلي در 5 طبقه شامل "مسائل مربوط به پايگاههاي خدمات جامع سلامت"، "چالشهاي فردي كارمندان"، "ضعف مديريتي"، "چالشهاي سيستم اجرايي" و "مسائل مربوط به مراجعه كننده‌گان" قرار گرفت. مشاركت كنندگان جهت كاهش فرسودگي شغلي به تقويت مهارتهاي فردي، ارزشيابي اثربخش و حمايتهاي مديريتي، فراهم نمودن امكانات تفريحي و رفاهي، كاهش فشار شغلي و تقويت روابط درون بخشي و برون بخشي تأكيد داشتند. نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه عوامل متعددي در ايجاد فرسودگي شغلي آموزش دهندگان سلامت نقش دارند. بهبود در شيوه مديريت و قوانين و امكانات رفاهي نه تنها سبب كاهش فرسودگي شغلي مي گردد بلكه موجب افزايش كارايي برنامه هاي آموزش سلامت خواهد شد.

Background Aim: Job burnout among health educators is increasing with serious physical, psychological and social consequences. The purpose of this study was to explore the causes of job burnout from the perspective of health educators and identify their needs for reducing it. Materials and Methods: This qualitative study was carried out in comprehensive health service centers of Sanandaj, west of Iran, in 2017, including 15 health educators selected by purposive sampling. The data were collected through individual interviews and semi-structured group discussions, observation and field notes and analyzed using the conventional content analysis approach with due consideration of acceptability, verifiability and transferability to ensure the accuracy and strength of the data. Results: The causes of job burnout were extracted in 5 categories including "issues related to comprehensive health service centers", "individual challenges of staff members", "management weakness", "executive system challenges" and "issues related to clients". The participants emphasized the following actions for reducing job burnout: strengthening individual skills, effective evaluation and management support, providing recreational and welfare facilities, reducing job stress, and strengthening intra- and inter-sectoral communications. Conclusion: The results of this study show that various factors contribute to job burnout among health educators. Improvements in management, laws and welfare facilities not only would reduce job burnout but also may increase the efficiency of health education programs.