بررسي تأثير رفتار درماني شناختي متمركز بر بهبود خواب در كيفيت خواب و شدت بي‌خوابي بيماران مبتلا به اختلال بي‌خوابي

زمينه و هدف: اختلال بي خوابي اختلالي شايع در اختلالات خواب است كه در آن فرد در شروع خواب و يا حفظ و تداوم آن ناتوان است. هدف از اين پژوهش نيز بررسي تاثير رفتار درماني شناختي بر درمان اختلال بي خوابي بود. مواد و روشها: جامعه‌ي آماري شامل كليه‌ي افراد داراي اختلال بي‌خوابي در شهر اصفهان بود. نمونه شامل 20 نفر از اين افراد بود كه به صورت تصادفي زماني انتخاب شدند. براي نمونه‌گيري از روش تصادفي زماني استفاده شد. ابزارهاي مورد استفاده آزمون كيفيت خواب پيتربورگ (PSQI يا Pittsburg Sleep Quality Index) و آزمون تعيين شدت بي‌خوابي (ISI) بودند. مداخله از نوع آزمايشي همراه با پيش‌آزمون و پس‌آزمون بودكه حدود سه ماه به طول انجاميد. نتايج توسط نرم افزار SPSS 18 و با استفاده از آزمون تحليل كواريانس مورد تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه رفتار درماني شناختي به ميزان 65.7٪ در كاهش نمرات آزمون ISI و 84.7٪ در بهبود كيفيت خواب افراد در پرسش‌نامه‌يPSQI مؤثر مي‌باشد كه اين تأثير به طور معني‌داري در اثر عضويت گروهي افراد در گروه آزمايش مي‌باشد (p 0.05). شركت‌كنندگان در اين پژوهش افزايش طول مدت خواب، هم‌چنين بهبود كيفيت خواب و مهارت‌هاي مقابله‌اي مؤثرتر در مواجهه با بي‌خوابي را گزارش كرده و اعلام داشتند كه بهتر مي‌توانند از خواب برخيزند. نتيجه‌گيري: در تبيين نتايج كسب شده از اين پژوهش مي‌توان مطرح نمود با اين فرض كه افكار خود‌آيند فرد بر بي‌خوابي تأثيرگذار است و با تغيير اين افكار مي‌توان به درمان اين اختلال كمك نمود در نتيجه رفتار درماني شناختي مورد استفاده در اين پژوهش در كاهش علائم بي‌خوابي آزمودني‌ها مؤثر بوده است. پژوهش‌هاي بعدي مي‌توانند به بررسي تأثير اين درمان در ساير اختلالات خواب از قبيل وحشت‌زدگي شبانه نيز بپردازند.