گستره عقل عملي در حوزه قانون و اخلاق

اين نوشتار، نخست توضيحي كوتاه دارد دربارهٔ خَلق و خُلق و قانون، و مدعي است كه اگر قانون به طور صحيح و دقيق اجرا شود، عدالت اجتماعي و نظم برقرار مي‌شود. عدالت اجتماعي معلول قانونمندي است، ولي عدالت اخلاقي معلول تعادل و توازن قواي نفساني شهويه و غضبيه و نطقيه است . اگر عدالت اخلاقي تحقق يابد، عدالت اجتماعي به طور عمقي و ريشه‌اي تحقق مي‌يابد ؛ ولي عدالت اجتماعي لزرماً همراه با عدالت اخلاقي نيست. عدالت اخلاقي مستلزم تحقق مكارم و معالي اخلاق است، و مكارم اخلاق كه برخاسته از كرامت نفس است، از محاسن اخلاق كه برخاسته از مصلحت انديشي هاست، برتر است؛ از اين رو معلوم مي‌شود كه گستره عقل عملي در حوزه قانون، محدود و در حوزه اخلاق، نامحدود است.