بررسي برهم‌كنش كاربرد ازتوباكتر و نيتروژن بر ميزان انتقال مجدد مواد، عملكرد و اجزاي عملكرد دانه جو (Hordeum vulgar L.)

به‌منظور بررسي اثر ازتوباكتر بر خصوصيات كمّي و كيفي گياه جو (Hordeum vulgar L.) و هم‌چنين ميزان مصرف بهينه آن و جايگزيني با مقادير نيتروژن صنعتي و تأثير آن بر ميزان انتقال مجدد مواد، آزمايشي بر روي جو آبي رقم بهمن به‌صورت مزرعه‌اي در شهرستان سنقر (استان كرمانشاه) در سال زراعي 94-1393 اجرا گرديد. آزمايش از نوع فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار بود. فاكتورها شامل سطوح كود زيستي ازتوباكتر كروكوكوم (0، 100 و 200 گرم در هكتار) و سطوح كود نيتروژن از منبع اوره (0، 50، 100، 150 و 200 كيلوگرم در هكتار) بودند. نتايج نشان داد، برهم‌كنش ازتوباكتر و نيتروژن بر تمامي صفات مورد بررسي معني‌دار بود. بيش‌ترين ميزان انتقال مجدد مواد از ساقه به دانه از پدانكل و پنالتيميت در استفاده توأم كودهاي نيتروژنه صنعتي 200 كيلوگرم در هكتار و كودهاي بيولوژيك 100 گرم در هكتار ازتوباكتر به‌ترتيب مقدار110 و 90 ميلي‌گرم و هم‌چنين بيش‌ترين مقدار انتقال مجدد از سنبله به دانه در تيمار كودهاي نيتروژنه صنعتي 50 كيلوگرم در هكتار و كودهاي بيولوژيك 200 گرم در هكتار ازتوباكتر به مقدار 41 ميلي‌گرم مشاهده شد. هم‌چنين بيش‌ترين مقدار شاخص سطح برگ، وزن هكتوليتر، درصد پروتئين دانه (12.5 درصد)، عملكرد زيست‌توده، شاخص برداشت، تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه و عملكرد دانه (871 گرم در مترمربع) در تيمار 200 گرم در هكتار ازتوباكتر و 200 كيلوگرم در هكتار نيتروژن به‌دست آمد. با افزايش ميزان اين نهاده‌ها، مقادير صفات نيز افزايش نشان داد. با در نظر گرفتن هزينه اين نهاده‌ها و مقادير افزايش عملكرد دانه و پروتئين، مصرف 100 گرم در هكتار ازتوباكتر و 100 كيلوگرم در هكتار نيتروژن به‌ترتيب حدود 834 گرم در مترمربع و 26 درصد، بيش‌ترين بازده اقتصادي داشت و اختلاف معني‌داري با مصرف حداكثر آن‌ها نداشت. در اين آزمايش با افزايش ازتوباكتر بين 17 تا 42 درصد به عملكرد دانه اضافه شد.