بررسي توان خودمراقبتي و برخي از عوامل مرتبط با آن در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه‌كننده به كلينيك ديابت بيمارستان توحيد شهر سنندج در سال 1395

The study of Self-care agency and some associated factors in patients with type 2 diabetes referred to the diabetes clinic of Tohid Hospital in Sanandaj in 2016

زمينه و اهداف: ديابت به‌عنوان يك مشكل سلامت همگاني عمده در تمامي نقاط جهان قلمداد مي‌شود. مهم‌ترين راهبرد كنترل بيماري‌هاي مزمن از جمله ديابت، رفتارهاي خودمراقبتي مي‌باشد؛ لذا اين مطالعه با هدف تعيين توان خودمراقبتي و برخي از عوامل مرتبط با آن در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 انجام شد. مواد و روش‌ها: اين مطالعه مقطعي با رويكرد توصيفي- تحليلي، بين 374 نفر از بيماران مراجعه‌كننده به كلينيك ديابت بيمارستان توحيد شهر سنندج انجام شد. اين افراد با استفاده از روش نمونه‌گيري سيستماتيك انتخاب شده بودند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه­اي مشتمل بر اطلاعات جمعيت شناختي و زمينه­اي و پرسشنامه روا و پاياي موجود جهت سنجش توان خودمراقبتي بيماران ديابتي، گردآوري شدند. داده‌ها پس از گردآوري با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و آزمون‌هاي متناسب تحليل شدند. تمامي مراحل مطالعه حاضر طبق موازين اخلاقي اجرا گرديد. يافته‌ها: ميانگين و انحراف‌معيار نمره توان خودمراقبتي 12/49±58/40 از 105 بود و در سطح متوسطي قرار داشت. تفاوت معناداري درتوان خودمراقبتي بيماران بر حسب متغيرهايي مانند جنسيت، توانايي اندازه‌گيري قند خون، وضعيت اشتغال، سابقه آموزش درباره بيماري ديابت، معاينه منظم دندانپزشكي و تزريق سالانه واكسن آنفلوانزا وجود داشت (0/05>P). بين تعداد سال­هاي سپري شده از زمان تشخيص ديابت و توان خودمراقبتي همبستگي معني­ دار و معكوسي وجود داشت (0/05>P و0/24-=r). نتيجه‌گيري: با توجه به سطح متوسط خودمراقبتي در اكثريت بيماران و نقش مهم خودمراقبتي در كنترل بيماري ديابت، ضرورت اجراي آموزش‌هاي لازم در مورد خودمراقبتي در ميان بيماران ديابتي بيش از پيش احساس مي‌شود.

Background and Aims: Diabetes is considered as a major public health problem all over the world. Self-care behaviors is the most important strategy for controlling chronic diseases, such as diabetes. Therefore, this study was conducted to determine the self-care agency and some associated factors in patients with type 2 diabetes. Materials and Methods: This cross-sectional study was performed on a descriptive-analytic approach on 374 patients referring to the Diabetes Clinic of Tohid Hospital in Sanandaj, selected using systematic sampling. Data were collected using a questionnaire including demographic and background information questionnaire and a valid and reliable questionnaire for assessing the self-care agency of diabetic patients. Data were analyzed by using SPSS software version 16 and appropriate tests. All stages of the study were conducted according to moral standards. Results: The mean and standard deviation of self-care agency score was 58.40 ± 12.49 from 105, that is considered moderate. There was a significant difference in self-care agency of patients according to variables such as gender, ability to measure blood glucose, occupational status, history of education about diabetes, regular dental examinations and annual infusion of influenza vaccine (P<0.05). There was a significant and inverse correlation between the number of years elapsed since diabetes diagnosis and self-care agency (P<0.05 and r=0.24). Conclusion: Regarding the average self-care level in the majority of patients and the important role of self-care in controlling diabetes, the need to implement self-care education is increasingly felt in diabetic patients.